W 2021 roku do sądów okręgowych i rejonowych w Polsce wpłynęło ponad 62 tysiące pozwów od frankowiczów w sprawie unieważnienia lub odfrankowienia kredytu. To wzrost o niemal 69% względem roku 2020. Czy w bieżącym roku możemy spodziewać się pobicia tego rekordu? Jest wiele przesłanek, które na to wskazują. Czego mogą spodziewać się frankowicze w sądach w 2022 roku i dlaczego nie warto zwlekać z decyzją o wniesieniu powództwa przeciwko bankowi?
Z czego wynikają wzrosty z 2021 roku?
Jest wiele czynników, które mogły mieć wpływ na to, że w ubiegłym roku tak wielu konsumentów zdecydowało się podjąć próbę sądowego wykazania wadliwości swojej umowy kredytowej zawartej we franku. Jednym z nich są statystyki, które jasno pokazują, że ponad 90% spraw frankowych jest rozpatrywanych na korzyść kredytobiorców. W ostatnich miesiącach coraz częściej mówi się o tym, że może to być już nawet ponad 95%. Ogromną rolę odgrywa tu doświadczenie wyspecjalizowanych kancelarii frankowych, spośród których najlepsze mają na koncie już wygranych ponad 200 spraw frankowych.
Kancelarie, które walczą w sądach o sprawiedliwość dla kredytobiorców nierzadko już od 2014 roku mają wypracowane know-how oraz znakomitą argumentację, która pozwala wykazać wadliwość umów kredytowych wiodących instytucji finansowych w Polsce.
Frankowicze coraz lepiej poinformowani o swoich prawach
Bardzo ważną rolę odgrywa również coraz większa świadomość frankowiczów dotycząca przysługujących im praw. Przez wiele lat kredytobiorcy posiadający zobowiązanie we franku szwajcarskim byli trzymani w przeświadczeniu, że ich sytuacja jest beznadziejna, a wytoczenie powództwa przeciwko bankowi to jedynie sposób na bezpowrotne utracenie kolejnych tysięcy złotych. Jak pokazała praktyka, rzeczywistość jest zupełnie inna i frankowicze masowo wygrywają z bankami, doprowadzając do unieważnienia lub odfrankowienia swoich umów kredytowych.
Sprawdź: Unieważnienie kredytu we frankach – czy każdy kredyt można unieważnić?
Przychylne frankowiczom orzecznictwo dotyczy nie tylko spraw, w których zobowiązanie nadal jest spłacane, ale również tych, gdzie zostało już spłacone kilka lat temu. To powoduje, że coraz częściej na pozew sądowy decydują się osoby, które wcześniej nie miały odpowiedniej wiedzy w temacie możliwości podważenia swojej umowy.
Dużą rolę mógł tu odegrać wyrok TSUE z 2019 roku, który wpłynął na ujednolicenie orzecznictwa i ułatwił dochodzenie roszczeń w stosunku do instytucji finansowych. Przed tym orzeczeniem wielu kredytobiorców mogło mieć poważne wątpliwości, czy warto występować na drogę sądową przeciwko gigantowi, jakim jest bank. Masowe przyznawanie racji konsumentom przez sądy zachęciło wiele niezdecydowanych osób do walczenia o sprawiedliwość w ten sam sposób.
Gdzie toczy się najwięcej spraw frankowych? Warszawa liderem
Co ciekawe, niemal połowa pozwów frankowych, jakie wpłynęły w 2021 roku dotyczy sądów w Warszawie. Powodów, dla których tak się dzieje może być kilka. Jednym z nich jest oczywiście ilość poszkodowanych, którzy wzięli swego czasu kredyt w helweckiej walucie pod zakup nieruchomości. Warto podkreślić, że doradcy kredytowi w wielu instytucjach finansowych w Polsce przekonywali klientów, że nie są oni w stanie uzyskać odpowiedniej zdolności kredytowej zaciągając zobowiązanie w złotówkach.
Panaceum na ten problem miał być właśnie kredyt we franku, w przypadku którego ten sam klient miał znacznie większą zdolność kredytową. Biorąc pod uwagę ceny nieruchomości w Warszawie, z tym dylematem borykało się bardzo wiele osób chcących pozyskać finansowanie na zakup domu lub mieszkania w stolicy. Duża grupa konsumentów tak właśnie zaczęła swoją „przygodę” z kredytem w obcej walucie, mimo że ich pierwotnym zamierzeniem było zaciągnięcie zobowiązania w złotówkach.
Zobacz: Dlaczego banki coraz szybciej przegrywają w sądach z Frankowiczami?
Kolejnym powodem, dla którego to do Warszawy wpływa najwięcej pozwów jest doświadczenie stołecznych sądów w sprawach frankowych. To po stronie powoda leży decyzja, w którym sądzie zdecyduje się złożyć swój pozew. Doświadczone kancelarie często doradzają właśnie sądy warszawskie, które – choć obłożone pracą – sprawnie radzą sobie ze sprawami frankowymi i mają duże doświadczenie w orzekaniu w nich.
Dlaczego 2022 rok ma szanse być dla frankowiczów rekordowy?
Wiele wskazuje na to, że kredytobiorcy także i w tym roku będą szturmować sądy w poszukiwaniu sprawiedliwości. Składa się na to kilka kwestii. Prócz omówionych powyżej, warto wspomnieć o wyjątkowo trudnej sytuacji gospodarczej i geopolitycznej – skoki kursu walut wzbudzają niepokój u frankowiczów, którzy obawiają się, że wobec pogłębiającego się konfliktu na Ukrainie helwecka waluta będzie się znów umacniać. Nie byłoby w tym nic dziwnego, bowiem frank szwajcarski z reguły najmocniejszy jest właśnie w czasie światowych kryzysów. Nie pomaga w tym również słabnąca złotówka, którą Rada Polityki Pieniężnej stara się ratować cyklicznym podnoszeniem stóp procentowych.
A skoro o tym mowa, stopy procentowe mogą być kolejnym powodem, dla którego część kredytobiorców zdecyduje się rozpocząć starania o unieważnienie swojej umowy we franku. Jak to możliwe? Niektórzy frankowicze rozważali do niedawna ewentualność podpisania ugody z bankiem, co w większości przypadków oznaczałoby konwersję zobowiązania w CHF do kredytu złotówkowego, który podlegałby już nie pod wskaźnik SARON, ale pod WIBOR. Ten z kolei jest bardzo podatny na zmianę stóp procentowych, które od października były podnoszone już 7-krotnie i nic nie wskazuje, aby kwietniowa podwyżka miała być ostatnią.
Dla frankowiczów zamiana zobowiązania we franku na kredyt w złotówce byłaby teraz bardzo niekorzystną opcją. Z tego właśnie powodu wielce prawdopodobne staje się, że nawet osoby maksymalnie niechętne wybraniu drogi sądowej, jednak się na nią zdecydują – wszystkie inne opcje, włącznie z dalszą spłatą zobowiązania na bieżących zasadach, są po prostu mniej korzystne.
Kontropozwy banków coraz mniej straszne
Konsumenci coraz mniej obawiają się także konsekwencji, jakimi straszą banki w przypadku podważenia umowy kredytowej w sądzie. Wiele instytucji finansowych nie poprzestaje na przegranym procesie i stara się odzyskać to, co w ich mniemaniu im się należy. W jaki sposób? Chodzi oczywiście o kontrpozwy, jakie wytaczają banki swoim – byłym już – kredytobiorcom, a które dotyczą wynagrodzenia z tytułu korzystania przez klienta z udzielonego kapitału. Rzecz w tym, że te pozwy są powszechnie oddalane przez sądy. Dlaczego więc banki w ogóle zgłaszają takie roszczenie?
Wiele wskazuje na to, że podstawowym celem może nie być samo uzyskanie wynagrodzenia, a zniechęcenie niezdecydowanych klientów do procesowania się. Przez pewien czas rzeczywiście odnosiło to skutek, ale teraz – gdy konsumenci widzą, że sądy w tych sprawach również stają po ich stronie, mogą okazać się odważniejsi w podejmowaniu decyzji.
W III kwartale 2022 roku możemy spodziewać się kolejnego ważnego wyroku TSUE, tym razem w kwestii rozpoczęcia biegu przedawnienia roszczeń w sprawach frankowych. Banki z dużym niepokojem oczekują na to orzeczenie, ponieważ może ono skutkować przyznaniem kredytobiorcom jeszcze większych przywilejów. Jeśli wyrok TSUE okaże się po raz kolejny korzystny dla frankowiczów, końcówka roku w sądach rejonowych i okręgowych może być pod względem ilości pozwów gorętsza niż kiedykolwiek.
