Ogłoszenie upadłości przez osoby nieprowadzące działalności gospodarczej bywa niestety jedynym rozwiązaniem by uwolnić się z pętli długów i rozpocząć normalne życie, z uwagi jednak na fakt, iż upadłość ogłosić może tylko sąd i konieczne jest przeprowadzenie postępowania, to ogłoszenie upadłości wiąże się z poniesieniem określonych kosztów. Koszty te mogą oczywiście na różnym poziomie się kształtować, gdyż np. osoba starająca się o upadłość nie musi być reprezentowana w takim postępowaniu przez profesjonalnego pełnomocnika, jeśli jednak chce to może sprawę powierzyć profesjonaliście, lecz to wygeneruje dodatkowe opłaty. Dlatego też nie można jednoznacznie wskazać ile kosztuje ogłoszenie upadłości konsumenckiej, lecz rozważając taki krok należy mieć na względzie jakie czynności w takim postępowaniu podlegają opłacie.
Opłata od wniosku o ogłoszenie upadłości.
Pierwszą opłatę jaką należy uiścić, żeby postępowanie w przedmiocie upadłości konsumenckiej w ogóle zainicjować, to opłata od wniosku. Jej wysokość wynika z ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i na szczęście dla dłużnika została ustalona na najniższym możliwym poziomie. Od wniosku o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej pobiera się bowiem opłatę podstawową, która obecnie wynosi 30 złotych. Jest to minimalna opłata, którą strona jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie.
Koszty postępowania o ogłoszenie upadłości.
Kolejne koszty ogłoszenia upadłości to koszty postępowania, jeśli jednak dłużnik nie posiada środków na ich pokrycie to nie musi się martwić i nadal może starać się o ogłoszenie upadłości. W przypadku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania albo w masie upadłości brak jest płynnych funduszów na ich pokrycie, koszty te pokrywa tymczasowo Skarb Państwa. Z ogłoszeniem upadłości sąd przyznaje syndykowi zaliczkę na pokrycie kosztów postępowania oraz zarządza jej niezwłoczną wypłatę tymczasowo ze środków Skarbu Państwa, chyba że majątek upadłego pozwala na bieżące pokrywanie kosztów postępowania. W dalszym toku postępowania, w razie potrzeby, sąd przyznaje syndykowi zaliczkę na pokrycie kosztów postępowania oraz zarządza jej niezwłoczną wypłatę tymczasowo ze środków Skarbu Państwa. Szacując wysokość zaliczki sąd powinien wziąć pod uwagę m.in. przewidywany stopień skomplikowania sprawy, liczbę wierzycieli, których trzeba zawiadomić, koszty obwieszczeń, koszty oszacowania wartości majątku, koszty wynajmu biura syndyka itd. Syndyk następnie zwraca Skarbowi Państwa wypłacone kwoty niezwłocznie po wpływie do masy upadłości funduszów wystarczających na pokrycie kosztów postępowania.
Wynagrodzenie syndyka w postępowaniu o ogłoszenie upadłości.
Wysokość wynagrodzenia syndyka zależy od kilku okoliczności, sąd ustala bowiem wynagrodzenie syndyka w postępowaniu biorąc pod uwagę wysokość funduszów masy upadłości, stopień zaspokojenia wierzycieli, nakład pracy, zakres czynności podejmowanych w postępowaniu, stopień ich trudności oraz czas trwania postępowania. Najistotniejsze znaczenie dla ustalenia wynagrodzenia, w szczególności w jego maksymalnym rozmiarze, ma jednak czas trwania postępowania. Krótki czas trwania postępowania bowiem zazwyczaj jest dowodem efektywnie przeprowadzonej likwidacji masy upadłości i sprawnego dokonania wszelkich prawem wymaganych czynności proceduralnych. Do obowiązków syndyka należy m.in. opis i oszacowanie, lista wierzytelności, plany podziału. Oczywiście może się zdarzyć, że postępowanie będzie toczyło się dłużej z przyczyn za które syndyk nie odpowiada, np. z uwagi na znaczny rozmiar masy upadłości lub istnienie trudno zbywalnych składników, jak np. niewielki udział we współwłasności lokalu nabyty w drodze spadkobrania. W takiej sytuacji długotrwałość postępowania nie powinna jednak wpływać na obniżenie wynagrodzenia syndyka.
Wynagrodzenie syndyka ustala się w wysokości od jednej czwartej przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do jego dwukrotności. W szczególnie uzasadnionych przypadkach sąd może jednak ustalić wynagrodzenie syndyka w wysokości do czterokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli jest to uzasadnione zwiększonym nakładem pracy syndyka wynikającym w szczególności ze stopnia skomplikowania postępowania oraz liczby wierzycieli.
Wynagrodzenie pełnomocnika, koszty kancelarii
Jak już zostało powyżej wspomniane, w postępowaniu dotyczącym ogłoszenia upadłości dłużnik nie musi być reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika, czyli adwokata lub radcę prawnego, może się jednak okazać, że już samo złożenie wniosku będzie dla dłużnika zbyt problematyczne i konieczne będzie skorzystanie z pomocy profesjonalisty. Honorarium prawnika w takim przypadku zależy od bardzo wielu okoliczności, m.in. od stopnia skomplikowania sprawy, nakładu pracy, zakresu czynności, które prawnik będzie musiał wykonać. Możliwe bowiem jest by pomoc prawnika ograniczała się jedynie do sporządzenia wniosku o ogłoszenie upadłości, wówczas takie usługi są tańsze, z reguły wynoszą kilkaset złotych, jednak na dalszym etapie prowadzącym do upadłości, dłużnik musi sobie radzić sam. Jeśli natomiast dłużnik zdecyduje się by prawnikowi powierzyć kompleksowe prowadzenie sprawy, wówczas wynagrodzenie pełnomocnika będzie wyższe i może sięgać nawet kilku tysięcy złotych, jednak dłużnik zyskuje pewność, że postępowanie będzie dobrze przeprowadzone. Należy przyjąć, że przy dość typowej sprawie wynagrodzenie dobrej kancelarii od spraw upadłości konsumenckiej wynosi od 3000-5000zł brutto.
Czy do ogłoszenia upadłości potrzeba adwokata lub radcy prawnego?
W przypadku ogłoszenia upadłości konsumenckiej wysokość honorarium prawnika może być nieco wyższa również z tego powodu, że nadal jest to dziedzina wąska i bardzo specjalistyczna, którą niewielu prawników się zajmuje, a więc należy zdawać sobie sprawę z tego, że uzyskanie upadłości wcale nie jest prostym zadaniem. Samo złożenie wniosku wymaga dopełnienia licznych formalności, a od jego uzasadnienia zależy czy sąd wniosek uwzględni czy też nie, dlatego nie można czynności tej zaniedbać, bo błąd może dłużnika dużo kosztować. To samo dotyczy całego postępowania dotyczącego ogłoszenia upadłości, gdyż nie jest to postępowanie, które szybko się zakończy, lecz z reguły jest to postępowanie długotrwałe i wymagające od dłużnika ciągłej współpracy z syndykiem. Błędy popełnione w takim postępowaniu, w najlepszym wypadku tylko je dodatkowo wydłużą, jednak mogą również doprowadzić do tego, że postępowanie zostanie umorzone i dłużnik upadłości nie uzyska. Wiele zależy oczywiście od okoliczności danej sprawy i od tego czy dłużnik posiada majątek z którego wierzytelności mogą zostać zaspokojone, żeby jednak maksymalnie przyspieszyć takie postępowanie, oszczędzając tym samym dodatkowego stresu dłużnikowi, zawsze warto przemyśleć nawiązanie współpracy z prawnikiem, który profesjonalnie zajmie się uzyskaniem upadłości. Szkoda bowiem w takim przypadku ryzykować, gdyż niektórych popełnionych w postępowaniu błędów nie można już później naprawić.
