Tygodnie, może miesiące zostały do ogłoszenia upadłości Getin Noble Banku. Na koniec I kwartału 2022 roku podmiot ten był stroną w prawie 10 tysiącach indywidualnych spraw o kredyty pseudowalutowe. Należy spodziewać się, że liczba postępowań zdążyła od tego czasu znacząco wzrosnąć – a zatem tysiące polskich rodzin z dużym zainteresowaniem śledzą to, co dzieje się wokół restrukturyzowanej spółki. Co frankowicze z Getinu powinni wiedzieć o postępowaniu upadłościowym, które wkrótce zostanie wszczęte wobec tego banku? Jak zachować się w relacji z GNB, gdy podmiot podejmie próby windykacji niespłacanego kredytu? Czy warto modyfikować pozew poprzez dodanie lub usunięcie z niego określonych roszczeń? I czemu służy zarzut potrącenia, podnoszony teraz wobec Getinu na masową skalę? To tylko przykładowe pytania, na które odpowiedź można znaleźć w poniższym tekście. Pamiętaj, to tylko wskazówki i jeśli posiadasz kredyt we frankach w Getin Bank właśnie teraz koniecznie powinieneś skontaktować się z dobrą kancelarią frankową aby odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy w tym trudnym procesie.
- Ponad 8 miesięcy temu BFG wszczął wobec Getin Noble Banku procedurę przymusowej restrukturyzacji. Obecnie bank jest na drodze do ogłoszenia upadłości
- Wbrew początkowym obawom frankowiczów, sprawy przeciwko GNB toczą się w większości normalnym trybem, mimo starań administratora, by wstrzymać trwające postępowania
- Choć wyroki w sprawach frankowych toczących się przeciwko Getinowi wciąż są wydawane, egzekucja roszczeń nie jest aktualnie możliwa. To oznacza, że rozliczenie z bankiem po prawomocnym unieważnieniu umowy może nie dojść do skutku
- Frankowicze, którzy chcą ustrzec się przed roszczeniami syndyka po unieważnieniu umowy, mogą podnieść zarzut potrącenia i zadbać, by wzajemne wierzytelności uległy kompensacji.
Czy to już koniec Getin Noble Banku? Co z kredytami frankowymi w tej spółce?
Historia Getin Noble Banku powoli dobiega końca. 30 września 2022 roku bank Leszka Czarneckiego został objęty przez BFG procedurą przymusowej restrukturyzacji – aktywa spółki wytransferowano do podmiotu pomostowego, który dziś funkcjonuje pod szyldem Velo Bank.
W Getinie zostały przede wszystkim kłopotliwe umowy frankowe i słabo spłacane kredyty, czyli ta część działalności, która jest objęta znacznym ryzykiem. Pozostawienie jej w GNB sprawia, że portfel Velo Banku jest wolny od obciążeń, z którymi borykał się restrukturyzowany podmiot.
Na koniec marca 2022 roku przeciwko Getinowi toczyło się prawie 10 tys. sporów o kredyty frankowe. Nie wiadomo, jak dziś wygląda statystyka tego banku, ponieważ nie podaje on takich informacji do wiadomości publicznej.
28 kwietnia 2023 roku media obiegła wieść o wniosku o upadłość spółki, złożonym do sądu przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Zdaniem ekspertów upadłość GNB zostanie ogłoszona w perspektywie tygodni, być może miesięcy. Wbrew nadziejom niektórych wcale nie oznacza to, że kredyty frankowe pozostałe w portfelu banku przestaną istnieć – umowy pozostaną aktywne, zaś ich egzekwowaniem zajmie się syndyk, zarządzający masą upadłościową, czyli tym, co zostanie z majątku Getinu.
Co z już toczącymi się postępowaniami przeciwko Getinowi?
Gdy ogłoszono restrukturyzację Getin Noble Banku, w mediach spekulowano, że sprawy toczące się przeciwko spółce będą od tego momentu masowo zawieszane na wniosek Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
Co ciekawe, tak się wcale nie stało. Owszem, niemal każdy pełnomocnik frankowy ma w swoim portfolio sprawy, w których sąd zdecydował się na zawieszenie postępowania przeciwko Getinowi, ale praktyka ta wbrew obawom wielu wcale nie stała się regułą. Przeciwnie, postępowania skierowane wobec tego banku toczą się swoim tempem, a sądy obu instancji wydają w nich wyroki. Inna sprawa, co dzieje się z tymi wyrokami po ich wydaniu.
W związku z art. 135 ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym przymusowo restrukturyzowany podmiot nie może zostać objęty postępowaniem egzekucyjnym. Oznacza to, że frankowicze nie mają jak wyegzekwować prawomocnych wyroków zasądzających na ich rzecz od banku zwrot nienależnie pobranych świadczeń. Z kolei gdy bank upadnie, zawartość masy upadłościowej będzie prawdopodobnie niewystarczająca, by zaspokoić roszczenia tysięcy frankowiczów.
Czy w związku z niemożnością egzekwowania wierzytelności od GNB nadal opłaca się pozwać bank?
Frankowicze słysząc, że parasol ochronny roztoczony nad Getinem przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny uniemożliwia egzekwowanie zasądzonych wierzytelności, mogą zacząć zastanawiać się, czy wobec tego w ogóle warto jeszcze sądzić się z tym kredytodawcą. Odpowiedź brzmi: oczywiście.
Jeśli kredytobiorca posiada czynny kredyt frankowy w Getinie, a do jego spłaty zostało mu jeszcze wiele lat, ma on jak najbardziej interes ekonomiczny w dążeniu do unieważnienia wadliwego kontraktu.
Mimo iż odzyskanie należności od Getinu będzie trudne lub niemożliwe, to unieważniając swoją umowę kredytobiorca jest w stanie uzyskać inną niepodważalną korzyść: jest nią uwolnienie się od kontynuacji spłaty kredytu oraz możliwość wykreślenia hipoteki banku z księgi wieczystej.
Czy w sprawie przeciwko Getinowi można uzyskać zabezpieczenie powództwa?
Odkąd Getin Noble Bank jest w restrukturyzacji, kredytobiorcom znacznie trudniej jest uzyskać zabezpieczenie powództwa w sprawach przeciwko spółce. Stoi temu na przeszkodzie ponownie art. 135 ustawy o BFG. Restrukturyzowany bank nie może być objęty postępowaniem zabezpieczającym, choć zdaniem ekspertów prawnych surowa interpretacja aprobowana przez Związek Banków Polskich i BFG godzi w interesy konsumentów i może być niezgodna z unijnym prawem.
Roszczenia frankowiczów nie są wprost skierowane do majątku podmiotu, a zatem, zdaniem adwokatów i radców prawnych, konsumenci powinni mieć prawo zabezpieczyć swoje interesy w sporze z tą spółką. Sprawa jest kontrowersyjna, ale jej wyjaśnienie może nastąpić już w perspektywie najbliższych dni: 15 czerwca br. TSUE wypowie się w kwestii zabezpieczenia powództwa w sporach z Getinem, odnosząc się do unijnych przepisów.
Należy zaznaczyć, że nawet mimo braku jednoznacznego stanowiska Trybunału, niektórzy krajowi sędziowie, zwłaszcza orzekający w ramach XXVIII Wydziału Cywilnego, przyznają konsumentom zabezpieczenia roszczeń, uznając ich prawo do wstrzymania spłaty kredytu na czas trwającego postępowania.
Co zrobić, jeśli sąd nie chce wydać zabezpieczenia powództwa w sprawie przeciwko Getin Noble Bankowi?
Frankowicz, który złożył pozew przeciwko Getinowi i spłacił mu już nominalną wartość kredytu (kwotę, którą pierwotnie pożyczył), zwykle chce zabezpieczyć swoje środki przed bezpowrotną utratą, która grozi mu w związku z aktualną sytuacją pozwanego. Bank prawdopodobnie nie będzie w stanie rozliczyć się z klientem z ewentualnej nadpłaty kredytu, zatem uiszczanie kolejnych miesięcznych rat niemal na pewno nieodwracalnie zubaża portfel kredytobiorcy o tysiące złotych. Co ma zatem zrobić frankowicz, któremu sąd nie udzielił zabezpieczenia powództwa, nawet mimo spłaty kapitału kredytu? Eksperci prawni doradzają takim klientom samowolne zaprzestanie spłaty kredytu, które w takiej sytuacji może być jedynym sposobem na ochronę pieniędzy przed ich bezpowrotną utratą.
Jak zachować się w przypadku niedopłaty kredytu?
Wielu frankowiczom udaje się prawomocnie unieważnić umowę z Getin Noble Bankiem jeszcze przed całkowitą spłatą kapitału kredytu. Co zrobić, gdy w momencie stwierdzenia nieważności kredytu powód ma do spłacenia jeszcze kilkanaście czy kilkadziesiąt tysięcy złotych? Możliwości są dwie: należy albo spłacić pozostałą kwotę, albo… spróbować udowodnić, że roszczenia banku uległy przedawnieniu. Nie można bowiem zapominać, że bank jako przedsiębiorca ma znacznie krótszy termin na zgłoszenie swoich roszczeń niż konsument.
Jakie działania może podjąć pozwany bank, gdy frankowicz przestanie spłacać swoje raty?
Jest niemal pewne, że Getin Bank ostro zareaguje na samowolne wstrzymanie spłaty kredytu przez frankowicza. Podmiot dysponuje kilkoma narzędziami, by uprzykrzyć niepokornemu klientowi życie.
Zwykle zaczyna się od miękkiej windykacji: telefonów, maili i listów z przypomnieniem o konieczności regulowania kolejnych rat kredytu. Gdy to nie zadziała, bank podbija stawkę i umieszcza informację o dłużniku w BIK, co w praktyce uniemożliwia takiemu klientowi zaciągnięcie nowego kredytu, wzięcie pożyczki czy skorzystanie z systemów ratalnych. Ostatecznie bank może wypowiedzieć umowę i skierować pod adresem klienta pozew o zapłatę.
Jak reagować na próby windykacji podejmowane przez Getin Bank?
Czy kredytobiorca powinien reagować na wezwania ze strony Getin Noble Banku do spłacania kolejnych rat wadliwego kredytu? Nie. Kredytobiorca nie musi odbierać telefonów od Getinu czy odpowiadać na maile.
Oczywiście, korespondencję wysyłaną przez ten podmiot warto przekazywać do kancelarii, która prowadzi sprawę kredytobiorcy. Nie ma jednak powodu, by klient wdawał się w dyskusję z pracownikiem Getinu i tracił swój czas na tłumaczenie się.
Czy jest sens modyfikować powództwo po upadłości Getinu?
Frankowicze czekający na wyrok sądu I instancji zastanawiają się, czy warto jest zaktualizować roszczenia wskazane w pozwie przeciwko Getinowi, tak by dostosować je do nowej sytuacji banku. Chodzi tu szczególnie o wyeliminowanie roszczenia o zapłatę i pozostawienie samego roszczenia o stwierdzenie nieważności umowy. Niektórzy też chcą wiedzieć, czy warto wykreślić roszczenie ewentualne w postaci odfrankowienia umowy.
Zdaniem dużej części środowiska prawnego, warto poczekać z modyfikacją powództwa do momentu ogłoszenia upadłości przez podmiot i wyklarowania się praktyki orzeczniczej w sprawach przeciwko niemu.
Roszczenie ewentualne o odfrankowienie umowy nie wymaga wykreślenia, jednak warto pomyśleć o usunięciu roszczenia o zapłatę, które prawdopodobnie i tak okaże się nie do wyegzekwowania, a jego obecność w pozwie może znacząco opóźnić wydanie wyroku w sprawie przeciwko spółce objętej postępowaniem upadłościowym.
Czemu służy potrącenie roszczeń w sprawie przeciwko Getinowi?
W ostatnich tygodniach wiele mówi się o roli zarzutu potrącenia w sprawach przeciwko Getinowi. O co chodzi? Przede wszystkim o sytuację, w której sąd uznaje umowę z Getinem za nieważną, a przy tym zasądza rozliczenie wg teorii dwóch kondykcji. W takim przypadku dochodzi do powstania dwóch niezależnych od siebie roszczeń po stronie powoda i pozwanego.
Kredytobiorca powinien oddać bankowi kapitał kredytu, zaś kredytodawca jest zobligowany do zwrotu na rzecz klienta nienależnie pobranych rat kapitałowo-odsetkowych wraz z wszelkimi naliczonymi opłatami.
Sytuacja znacząco się komplikuje, gdy bank upada, a masą upadłościową zaczyna zarządzać syndyk. Wówczas syndyk z pewnością upomni się o swoją wierzytelność, którą zresztą bez trudu wyegzekwuje. Z kolei frankowicz dysponujący prawomocnym wyrokiem stwierdzającym nieważność umowy nie będzie w stanie wyegzekwować swojej wierzytelności z przyczyn opisanych we wcześniejszych fragmentach artykułu. W czarnym scenariuszu mogłoby więc dojść do sytuacji, gdy kredytobiorca wprawdzie unieważnia umowę, ale zostaje pozbawiony większości korzyści finansowych wynikających z wyroku.
Aby zabezpieczyć się przed takim ryzykiem, kredytobiorca powinien podnieść zarzut potrącenia, czyli doprowadzić do wzajemnej kompensacji roszczeń, wskutek czego syndyk nie będzie miał pola manewru po prawomocnym unieważnieniu umowy.
Getin Noble Bank upada: co będzie dalej?
Jakie kroki powinien podjąć frankowicz, gdy pojawi się obwieszczenie postanowienia o ogłoszeniu upadłości Getin Noble Banku? Kredytobiorca powinien zgłosić swoją wierzytelność do masy upadłościowej podmiotu w terminie 30 dni od wspomnianego obwieszczenia. Przekroczenie tego terminu nie oznacza, że frankowicz stracił swoją szansę na zgłoszenie roszczeń: w dalszym ciągu może zarejestrować wierzytelność, aczkolwiek niewykluczone, że będzie się to wiązać z dodatkowymi kosztami.
Zgłaszanie wierzytelności wobec upadłego podmiotu odbywa się online, poprzez Krajowy Rejestr Zadłużonych. Aby zarejestrować się w serwisie, kredytobiorcy będzie potrzebny profil zaufany. Warto go założyć jeszcze przed ogłoszeniem upadłości Getinu. Podobnie warto skompletować dokumenty potwierdzające wysokość roszczeń. Służyć temu mogą potwierdzenia przelewów, jak i zaświadczenie o spłacie kredytu – Getin wciąż takowe wydaje na wniosek kredytobiorcy.
Czy kredytobiorca pozbawiony możliwości egzekucji swoich wierzytelności będzie dysponował roszczeniem wobec Skarbu Państwa?
Ciekawą kwestią jest potencjalna możliwość dochodzenia roszczeń od Skarbu Państwa w przypadku tych kredytobiorców, którzy doprowadzą do prawomocnego unieważnienia swojej umowy i nie będą w stanie wyegzekwować postanowień wynikających z wyroku. Część prawników zwraca uwagę na to, że kredytobiorca, który znajdzie się w takiej sytuacji, nie będzie całkowicie bezbronny. Mając tytuł wykonawczy, frankowicz składa wniosek o egzekucję wierzytelności – wówczas ruch jest po stronie komornika. Jeśli ten odmówi egzekucji wierzytelności, frankowiczowi przysługuje złożenie skargi na postępowanie komornika.
Pełnomocnicy kredytobiorcy w takiej sytuacji mogą też zawnioskować do sądu o wysłanie pytania prejudycjalnego do Trybunału Sprawiedliwości UE w zakresie tego, czy odmowa wszczęcia postępowania egzekucyjnego jest zgodna z unijnym prawem. Jeśli skarga zostanie oddalona, zaś sąd nie wystosuje pytania do TSUE, na które odpowiedź mogłaby zaważyć na losach procesu, kredytobiorca może potencjalnie wystosować roszczenia odszkodowawcze pod adresem Skarbu Państwa.
Dobra wiadomość, sądy nadal codziennie unieważniają kredyty we frankach z Getin Bank
W kontekście przymusowej restrukturyzacji Getin Banku, która niejednokrotnie wywołuje niepewność wśród klientów, nadzieję dają wyroki takie jak wyrok ten Sądu Apelacyjnego w Warszawie uzyskany na rzecz Klientów Kancelarii Sosnowski Adwokaci i Radcowie Prawni.
W sprawie prowadzonej przez tą kancelarie w marcu 2022 roku, Sąd Okręgowy w Warszawie uznał za nieważną umowę kredytu zawartą między klientem a Getin Bankiem w dniu 31 maja 2007 roku (sygn. akt XXV C 2467/19). Decyzję tę podtrzymał Sąd Apelacyjny w Warszawie w kwietniu 2023 roku czyli już po ogłoszeniu przymusowej restrukturyzacji, wydając wyrok sygn. akt VI ACa 644/22 i oddalając apelację banku oraz nakazując mu pokrycie kosztów procesu.
Oba sądy zgodnie stwierdziły, że w umowie kredytowej znajdują się niedozwolone klauzule umowne, które rażąco naruszają interesy kredytobiorcy. Owe klauzule kształtują prawa i obowiązki klienta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami. Sądy wskazały również, że klauzule te były abuzywne i nie mogły związywać konsumentów.
Szczególnie istotne jest to, że sądy wzięły pod uwagę stan rzeczy z chwili zawarcia umowy, a nie sposób jej wykonania. To zgodne z Uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2018 r. w sprawie III CZP 29/17.
Warto zauważyć, że wyrok o unieważnieniu umowy kredytowej we frankach szwajcarskich Getin Bank w przymusowej restrukturyzacji nie jest izolowanym przypadkiem. Wiele innych sądów w Polsce podjęło podobne decyzje, uznając różne klauzule w umowach kredytowych za niedozwolone.
Dla wielu osób, które zaciągnęły kredyty we frankach, te wyroki są znakiem nadziei. Mimo trudnej sytuacji, w jakiej znajduje się Getin Bank, sądy nadal uwalniają frankowiczów od tych kredytów.
Choć przyszłość Getin Banku jest niepewna, decyzje te pokazują, że system prawny w Polsce nadal chroni interesy konsumentów, nawet w obliczu trudnej sytuacji finansowej banków.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. W serwisie Franknews.pl każdego dnia piszemy o najważniejszych wydarzeniach dla Frankowiczów. SUBSKRYBUJ nas także na Facebooku oraz Twitter i ZAWSZE otrzymuj jako pierwszy najważniejsze informacje!
