19 849 – tyle indywidualnych spraw sądowych o kredyty walutowe toczyło się przeciwko Millennium Bankowi na koniec września 2023 roku. III kwartał był kolejnym, w którym podmiot zawiązał wielomilionowe rezerwy na ryzyka prawne hipotek wyrażonych w walutach obcych, głównie we franku szwajcarskim. Millennium Bank aktywnie promuje wśród klientów swój program ugód i dokłada starań, aby właśnie tą drogą (a nie poprzez sądowe unieważnienia kontraktów) redukować portfel kredytów frankowych. Czy jednak w obecnej rzeczywistości prawnej i ekonomicznej frankowicze będą skłonni do zawierania ugód, skoro unieważnienie umowy, a zatem i uczciwe rozliczenie z kredytodawcą, jest absolutnie w ich zasięgu?
- 673 mln zł rezerw na ryzyka prawne własnych umów walutowych zawiązał Millennium Bank w III kwartale br. To o 42 mln zł mniej niż kwartał wcześniej. Rezerwa bilansowa wyniosła 6,98 mld zł
- Rezerwa na ryzyko prawne pokrywa już portfel kredytów walutowych Millennium Banku w 73,5 proc.
- Millennium Bank zawarł w III kwartale 869 ugody dotyczące kredytów walutowych, a od początku roku podpisał 2600 takich porozumień. Kwartalny koszt ugód to 87 mln zł
- Frankowicze są mniej chętni na ugody z bankiem niż w poprzednich kwartałach. Prawdopodobnie czekają na lepsze, sprawiedliwsze warunki porozumień, na wzór tych z Pekao S.A. Czy naprawdę jest na co czekać? A może lepiej złożyć pozew i unieważnić wadliwy kontrakt?
Millennium Bank raportuje kolejne kwartalne rezerwy i ujawnia, w ilu sprawach „o franki” uczestniczy. A także ile z nich przegrywa
W listopadzie Millennium Bank opublikował swoje kwartalne sprawozdanie finansowe, w którym nie zabrakło oczywiście informacji o aktualnym stanie sporów frankowych. Jak wygląda sytuacja tego podmiotu w relacji z frankowiczami?
Można powiedzieć, że bez spektakularnych zmian. Bank nadal jest masowo pozywany o kredyty w walucie obcej, zarówno te wchodzące w skład jego własnego portfela, jak i te otrzymane „w spadku” po Euro Banku S.A.
W III kwartale br. Millennium Bank odpisał na kredyty walutowe 673 mln zł (+ 71 mln zł dla portfela Euro Banku). To mniej niż kwartał wcześniej, gdy odpisy wyniosły kolejno 715 mln zł (portfel własny) i 42 mln zł (portfel Euro Banku). Na koniec września rezerwa bilansowa wyniosła 6,98 mld zł w porównaniu do ponad 6,08 mld zł na koniec II kwartału br. Millennium Bank uzyskał pokrycie portfela hipotek walutowych rezerwami na poziomie 73,5 proc.
Jak wygląda sytuacja banku w sądach? Na koniec minionego kwartału postępowaniem sądowym było objętych 19 849 własnych umów kredytowych Millennium Banku i dodatkowo 1 635 umów dawnego Euro Banku. Na koniec II kwartału br. było to kolejno 18 441 (Millennium Bank) i 1 482 umowy (Euro Bank). Podmiot raportuje, że tylko ok. 10 proc. pozwów wnoszą klienci, którzy całkowicie spłacili już swoje kredyty (bądź dokonali konwersji kredytu na PLN).
Millennium Bank informuje też, ile spraw sądowych przegrywa ze swoimi klientami. Od 2015 roku do końca III kwartału 2023 roku sądy wydały w sprawach Millennium (i Euro Banku S.A.) 2 570 prawomocnych wyroków, z czego 2 493 wyroki dotyczą roszczeń klientów wobec banku. Podmiot dość szczegółowo informuje, jak skończyły się te sprawy. I tak czytelnicy sprawozdania mogą się dowiedzieć, że w 726 sprawach zawarto ugody, 52 sprawy zostały umorzone, 61 sądy zakończyły pomyślnie dla banku, a 1731 spraw znalazło prokonsumencki finał, czyli niekorzystny dla kredytodawcy. Chodzi tu zarówno o unieważnienia umów, jak i odfrankowienia.
Millennium Bank był jednym z pierwszych podmiotów, które zaproponowały frankowiczom ugody. Od II kwartału 2021 roku do IV kwartału 2022 roku program ugodowy Millennium cieszył się dużym zainteresowaniem – liczba zawieranych kwartalnie ugód była wyższa niż liczba spływających pozwów sądowych.
Radykalnie zmieniło się to w I kwartale 2023 roku, gdy stosunek pozwów do ugód wyniósł 1 713:806. Później było niewiele lepiej. II kwartał przyniósł Millennium Bankowi 1530 pozwów i 925 ugód, zaś III kwartał aż 1 864 pozwy i tylko 869 ugód. W pierwszych 9 miesiącach 2023 roku podmiot podpisał 2 600 ugód. W skład dobrowolnych ugód wchodzą zarówno konwersje kredytów, jak i całkowite spłaty. Koszt dobrowolnych ugód w III kwartale wyniósł 87 mln zł. Kwartał wcześniej było to 78 mln zł.
Czy wobec spadku zainteresowania dobrowolnymi ugodami Millennium Bank otworzy się na możliwość dostosowania programu do oczekiwań klientów, tak jak zrobił to w październiku bank Pekao S.A.? Frankowicze z pewnością na to liczą, ale zdaniem ekspertów mało prawdopodobne jest, aby podmiot z tak zasobnym portfelem hipotek frankowych zdecydował się na krok podobny do wspomnianego konkurenta, który umów we franku ma u siebie niewiele, a te, które posiada, są już w całości pokryte odpisami.
Ile spraw o franki wygrywają kredytobiorcy w 2023 roku?
Choć Millennium Bank w swoim sprawozdaniu podaje informacje o przegranych sporach, w opublikowanych danych brakuje trochę uściślenia, jak wyglądał rozkład wyroków korzystnych i niekorzystnych dla banku na przestrzeni ostatnich lat. Należy przypuszczać, że większość spośród 61 korzystnych dla Millennium prawomocnych wyroków sądy wydały przed zmianami w orzecznictwie, czyli najpewniej przed październikiem 2019 roku (gdy TSUE wydał pierwszy wyrok w sprawie o franki z polskiego podwórka).
Kancelarie prawne specjalizujące się w sprawach przeciwko bankom starają się na własną rękę zbierać dane z sądów i przedstawiać, jak wyglądają obecnie szanse kredytobiorcy na prawomocne unieważnienie umowy. Przybliżone, nieoficjalne dane z III kwartału są znane dzięki statystykom prowadzonym przez kancelarie frankowe. W omawianym okresie w krajowych sądach zapadło co najmniej 3 058 „frankowych” orzeczeń, w tym 2 946 to sukcesy frankowiczów. Kredytobiorcy wygrali więc w III kwartale 96 proc. spraw. Statystyka prawomocnych wyroków z tego okresu jest dla kredytobiorców jeszcze korzystniejsza: sądy wydały 524 takie orzeczenia, a klienci byli górą w 99 proc. przypadków.
Ciekawe dane na temat pozwów frankowych podaje też Rzeczpospolita. Dziennik opublikował informację o łącznej liczbie pozwów wniesionych do końca III kwartału br. przeciwko 8 giełdowym bankom, która wyniosła ok. 100,3 tys. W samym III kwartale frankowicze wytoczyli bankom prawie 10 tys. spraw sądowych. Maleje z kolei liczba kwartalnie zawieranych ugód. W omawianym okresie banki zawarły ich jedynie 8,3 tys., podczas gdy w I kwartale br. sektor zawarł ponad 14 tys. ugód. Sumarycznie frankowicze zawarli już z bankami ok. 77,3 tys. porozumień.
Skąd taka dysproporcja pomiędzy liczbą zawieranych ugód i składanych powództw? Sekret tkwi oczywiście w korzyściach płynących z unieważnienia umowy, które są nieporównywalnie większe niż te wynikające z dobrowolnej ugody. Poniżej prezentujemy przykłady obrazujące to, ile można zyskać pozywając bank i unieważniając umowę frankową.
