Dzisiaj, tj. 7 grudnia 2023 r., Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał wyrok, który znów okazał się przełomowy dla tysięcy Frankowiczów w Polsce i jest ich kolejnym zwycięstwem przed TSUE. Zgodnie z przewidywaniami ekspertów Trubunał znów staną po stronie kredytobiorców walczących z bankami w Polsce.
- Bieg Roszczenia Odsetkowego: TSUE stwierdził, że złożenie oświadczenia przez konsumenta w procesie sądowym przeciwko bankowi nie wpływa na rozpoczęcie biegu roszczenia odsetkowego. Oznacza to, że odsetki powinny być naliczane od dnia doręczenia wezwania do zapłaty lub pozwu, a nie od dnia złożenia oświadczenia przez konsumenta. Ta decyzja ma kluczowe znaczenie dla obliczania należnych odsetek w sporach z bankami.
- Zwrot Świadczeń przy Nieważności Umowy: W przypadku uznania umowy kredytowej za nieważną, konsument ma prawo do zwrotu wszelkich uiszczonych świadczeń, w tym również świadczeń z tytułu rat odsetkowych. To stanowisko TSUE jest znaczącym wsparciem dla konsumentów, którzy mogą teraz oczekiwać pełnego zwrotu poniesionych kosztów w przypadku nieważności umowy kredytowej.
Ponadto, TSUE nie wypowiedział się bezpośrednio na temat przedawnienia zwrotu kapitału na rzecz banku. Jednakże, z odpowiedzi na pierwsze pytanie można wywnioskować, że Trybunał nie dopuszcza do liczenia terminu przedawnienia zwrotu kapitału na rzecz banku od momentu złożenia oświadczenia przez konsumenta w sądzie. Należy jednak zaznaczyć, że to nie oznacza automatycznego orzekania przez polskie sądy o przedawnieniu roszczeń banku w całości. Oczekuje się, że TSUE wyda bardziej szczegółowe stanowisko w tej kwestii 14 grudnia 2023 roku.
Co oznacza wyrok TSUE?
Te wytyczne TSUE są postrzegane jako znaczące zwycięstwo dla konsumentów, zwłaszcza dla „Frankowiczów”, którzy od dłuższego czasu toczą spory sądowe z bankami. Oczekuje się, że te wytyczne będą miały istotny wpływ na przyszłe orzecznictwo w podobnych sprawach. Konsumentom zaleca się śledzenie rozwoju sytuacji, zwłaszcza w kontekście zbliżającej się daty wydania kolejnych wytycznych przez TSUE już 14 grudnia.
Trybunał potwierdził, że sądy krajowe mają obowiązek zbadać z urzędu, czy postanowienia umowy mają nieuczciwy charakter. Jeśli takie warunki zostaną stwierdzone, sądy mają obowiązek wyłączyć ich stosowanie, aby nie miały one negatywnych skutków dla konsumenta. Wyłączenie takich warunków nie może być zawieszone ani uzależnione od spełnienia dodatkowych przesłanek przewidzianych w prawie krajowym lub orzecznictwie.
W przypadku umów uznanych za nieważne z powodu abuzywnych klauzul przeliczeniowych, konsumenci mogą żądać zwrotu wszystkich zapłaconych rat, prowizji czy składek ubezpieczeniowych. Natomiast banki mogą żądać jedynie zwrotu udostępnionego kapitału. Jest to istotne, ponieważ unieważnienie umowy nie powinno prowadzić do dodatkowej rekompensaty dla banku, która wykraczałaby poza zwrot kapitału oraz ustawowe odsetki za zwłokę. Trybunał jednoznacznie stwierdził, że dopuszczenie możliwości żądania wynagrodzenia za korzystanie z kapitału byłoby sprzeczne z celem dyrektywy 93/13/EWG dotyczącej ochrony praw konsumentów.
Trybunał potwierdził, że konsument nie musi składać sformalizowanego oświadczenia przed sądem w celu skorzystania z ochrony przewidzianej w dyrektywie 93/136/EWG. Ochrona ta obejmuje konsumenta od razu po wniesieniu pozwu przeciwko bankowi. Konsument może się jedynie zrzec tej ochrony, wyrażając dobrowolną i świadomą zgodę na dany warunek umowy. Trybunał uznał, że zobowiązanie konsumenta do składania osobnego oświadczenia w celu dochodzenia jego roszczeń mogłoby zniechęcać banki do rozpatrywania żądań konsumentów przed sądem w sprawach dotyczących nieuczciwych klauzul umownych.
Podsumowanie
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej stanowi korzystne rozstrzygnięcie dla kredytobiorców. Banki nie mogą żądać rekompensaty przekraczającej zwrot kapitału oraz ustawowe odsetki za zwłokę. Konsumenci nie muszą składać formalnych oświadczeń przed sądem, aby skorzystać z ochrony przewidzianej w dyrektywie 93/136/EWG. Wyrok ten wpływa na termin przedawnienia roszczeń banku o zwrot świadczeń spełnionych na podstawie umowy. Dzięki temu wyrokowi frankowicze mogą domagać się zwrotu nienależnie pobranych rat, prowizji czy składek ubezpieczeniowych, a banki nie mogą żądać dodatkowej rekompensaty. Jest to istotne dla ochrony interesów konsumentów i zapewnienia uczciwości w umowach kredytowych.
Poniżej do pobrania pełna treść WYROKU TSUE po Polsku
