Miniony rok zapisał się jako wyjątkowo pomyślny dla Frankowiczów z uwagi na całą serię korzystnych rozstrzygnięć TSUE. Tuż przed końcem 2023 roku unijny Trybunał wydał w grudniu dwa ważne wyroki oraz jedno postanowienie, które przesądziły o dużo większych korzyściach z unieważnienia kredytu frankowego w sądzie. Po wyroku TSUE z dnia 14 grudnia 2023 roku do sprawy C-28/22 Frankowicze odzyskali prawo do ustawowych odsetek za opóźnienie za cały czas trwania sporu, czyli na ogół za kilka lat. W 2024 roku wyroki w sprawach frankowych powinny też zapadać szybciej, a rozliczenia po prawomocnych wyrokach przebiegać sprawniej, bo banki nie będą mogły nadużywać zarzutu zatrzymania. Nie będzie im też zależało na wydłużaniu procesów – za każdy rok zwłoki zapłacą odsetki w wymiarze 11,25%.
- TSUE w wyroku z końcówki 2023 roku do sprawy C-28/22 przesądził o tym, że w bieżącym roku Frankowiczom będzie jeszcze bardziej opłacało się procesowanie z bankami. Już od daty przedsądowego wezwania do zapłaty lub najpóźniej od daty doręczenia bankowi odpisu pozwu naliczane będą na rzecz kredytobiorców ustawowe odsetki za zwłokę.
- Aktualna stawka ustawowych odsetek za opóźnienie to 11,25%. Kredytobiorcom należą się odsetki za każdy rok trwania sporu, co znacząco powiększa skalę korzyści z wygranej w sądzie.
- Sprawy sądowe – podobnie jak rozliczenia po prawomocnych wyrokach unieważniających umowy – powinny teraz przebiegać szybciej. Banki nie będą już przedłużać procesów oraz utrudniać rozliczeń zgłaszając zarzut zatrzymania.
- Już w 2023 roku Frankowicze zyskiwali w wyniku prawomocnych wyroków każdorazowo kilkaset tysięcy złotych, a sprawy przebiegały sprawnie i kończyły się nawet w czasie 1 – 2 lat od złożenia pozwu. Po ostatnich rozstrzygnięciach TSUE powinno to wyglądać jeszcze lepiej.
Co orzekł TSUE w grudniowym wyroku do sprawy C-28/22?
W dniu 14 grudnia 2023 roku TSUE rozwiał większość wątpliwości dotyczących rozliczenia Frankowiczów z bankiem po unieważnieniu umowy, odpowiadając w ramach sprawy C-28/22 na pięć pytań prejudycjalnych zadanych przez Sąd Okręgowy w Warszawie. Pytania dotyczyły sposobu naliczania należnych konsumentom odsetek za opóźnienie, biegu przedawnienia roszczeń banku oraz kredytobiorcy, zgłaszanego przez banki w toku procesów frankowych zarzutu zatrzymania, a także obowiązku zweryfikowania przez bank wiedzy konsumenta na temat skutków usunięcia z umowy nieuczciwych warunków. Oto najważniejsze tezy płynące z tego wyroku:
- konsumentom przysługuje prawo do ustawowych odsetek za opóźnienie od daty skierowania do banku wezwania do zapłaty lub najpóźniej od daty doręczenia bankowi odpisu pozwu sądowego
- banki nie mogą skutecznie zgłaszać w toku procesów zarzutu zatrzymania jeśli powoduje to pozbawienie konsumentów prawa do ustawowych odsetek za opóźnienie
- bank nie może lekceważyć przedsądowego postępowania reklamacyjnego
- roszczenia konsumenta z tytułu nieważnej umowy frankowej nie mogą zacząć przedawniać się wcześniej niż roszczenia banku o zwrot kapitału kredytu
- 3-letni termin przedawnienia roszczeń banku o zwrot kapitału kredytu nie może rozpocząć biegu dopiero w momencie wydania przez sąd prawomocnego wyroku unieważniającego wadliwą umowę kredytową lecz musi zacząć biec już wcześniej
- początek biegu terminu przedawnienia roszczeń banku i konsumenta powinien być symetryczny
- bank nie musi weryfikować wiedzy konsumenta w zakresie skutków usunięcia z umowy nieuczciwych warunków oraz braku możliwości utrzymania umowy w mocy
Większe odsetki za opóźnienie dla odważnych Frankowiczów i szybsze rozliczenie po unieważnieniu umowy
Zarówno wyrok do sprawy C-28/22, jak i wydany przez TSUE tydzień wcześniej wyrok do sprawy C-140/22 zdecydowały o tym, że Frankowiczom procesującym się z bankami przysługują odsetki za cały czas trwania sporu, już od daty skierowania do banku wezwania do zapłaty np. w ramach postępowania reklamacyjnego lub najpóźniej od dnia doręczenia do banku odpisu pozwu.
Sądy nie mogą opóźniać momentu naliczania na rzecz konsumentów odsetek i przyznawać do nich prawo dopiero od daty wydania przez kredytobiorcę w toku procesu formalnego oświadczenia o woli unieważnienia umowy. Takie oświadczenie było wymagane przez sądy na podstawie kontrowersyjnej uchwały SN z 7 maja 2021 roku, ale TSUE zdecydował, że nie jest ono konieczne.
Ponadto banki nie mogą wykorzystywać instytucji prawa zatrzymania do pozbawiania konsumentów odsetek za opóźnienie. Uwzględnienie przez sąd zarzutu zatrzymania oznaczało, że kredytobiorca musiał zaofiarować bankowi zwrot kwoty kapitału kredytu lub zabezpieczyć tę kwotę, tym samym uzależniało rozliczenie prawomocnego wyroku unieważniającego umowę kredytową od spełnienia przez konsumenta roszczeń przysługujących bankowi. W ostatnich latach banki nagminnie zgłaszały w toku procesów zarzut zatrzymania, nie tylko w celu zabezpieczenia zwrotu kapitału kredytu ale także pozbawienia kredytobiorców odsetek za zwłokę.
Po wyroku TSUE kredytobiorcy mogą liczyć na odsetki za opóźnienie za cały czas trwania sporu, co zrekompensuje im konieczność czekania na wyrok sądu oraz zniechęci banki do przedłużania procesów. Bankom nie będzie już opłacało się też ignorowanie reklamacji składanych przez Frankowiczów, bo za każdy rok zwłoki zapłacą odsetki w wymiarze aż 11,25% rocznie od kwoty zgłoszonych roszczeń.
Zakładając przykładowo, że cały spór będzie trwał 3 lata, a kwota roszczeń kredytobiorcy wobec banku wyniesie 300 tys. zł, po unieważnieniu umowy przez sąd bank zapłaci dodatkowo ponad 100 tys. zł z tytułu odsetek za opóźnienie! O takie kwoty wzrosną korzyści odważnych Frankowiczów z unieważnienia wadliwej umowy.
Już w 2023 roku Frankowicze zyskiwali ogromne sumy. W 2024 roku będzie jeszcze lepiej
Chociaż w 2023 roku zdarzały się sytuacje pozbawiania przez sądy Frankowiczów prawa do części lub całości odsetek za opóźnienie, to i tak procesowanie się z bankami było opłacalne. Niemal za każdym razem korzyści z prawomocnego wyroku unieważniającego abuzywną umowę kredytową wynosiły kilkaset tysięcy złotych.
Prawomocne wyroki zapadały w rozsądnym czasie, często nawet poniżej dwóch lat od złożenia pozwu. W 2024 roku może być tylko lepiej, bo banki nie będą celowo wydłużać postępowań. Warto prześledzić dwa przykłady prawomocnych wyroków wydanych w drugiej połowie minionego roku, aby zorientować się jak przebiegają sprawy frankowe w sądach i ile można zyskać.
Prawomocne unieważnienie umowy frankowej banku BPH (GE Money) w Łodzi w 2,5 roku. Zysk z wyroku 276 tys. zł
W dniu 12 września 2023 r. Sąd Apelacyjny w Łodzi wydał prawomocny wyrok do sprawy o sygn. I ACa 1249/22, która dotyczyła umowy frankowej dawnego banku GE Money, a toczyła się przeciwko jego następcy prawnemu tj. bankowi BPH z siedzibą w Gdańsku. Sąd II instancji oddalił apelację banku od wcześniejszego wyroku Sądu Okręgowego w Kaliszu z dnia 12 kwietnia 2022 r. do sprawy o sygn. I C 401/21 i zasądził na rzecz procesujących się z bankiem kredytobiorców zwrot kosztów procesu w kwocie 8.100 zł. Tym samym podtrzymany został wyrok sądu I instancji, który uznał umowę za nieważną i zasądził na rzecz Frankowiczów kwotę 281.018,73 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz 11.817 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Biorąc pod uwagę wykazywane przez bank saldo zadłużenia, które spadnie do 0, oraz poziom spłaty kapitału kredytu, korzyść kredytobiorców z prawomocnego wyroku unieważniającego umowę wyniosła w tym przypadku 276 tys. zł. Nie muszą już też dalej płacić rat. Sprawa w dwóch instancjach sądowych toczyła się 2,5 roku. Kredytobiorców reprezentowała Kancelaria Adwokacka Paweł Borowski.
Prawomocna wygrana z Bankiem Millennium w Warszawie w 2 lata i 1 miesiąc. Bank musi zapłacić ponad 176 tys. zł
W dniu 5 września 2023 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie rozstrzygnął prawomocnie sprawę o sygn. VI ACa 962/22, która dotyczyła umowy frankowej Banku Millennium z 2008 roku. Sąd II instancji oddalił apelację banku i podtrzymał wcześniejszy wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 29 marca 2022 r. do sprawy o sygn. XXVIII C 5336/21, który uznał sporną umowę za nieważną, a na rzecz kredytobiorców zasądził kwotę 176.278,64 zł. Ponadto na rzecz Frankowiczów zasądzona została kwota 8.100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego z ustawowymi odsetkami za opóźnienie. Prawomocny wyrok unieważniający umowę kredytową oznacza dla kredytobiorców koniec z dalszą spłatą rat. W dwóch instancjach sądowych sprawa toczyła się 2 lata i 1 miesiąc, przy czym w każdej z nich odbyła się tylko jedna rozprawa. Kredytobiorców reprezentowała Kancelaria Sosnowski – Adwokaci i Radcowie Prawni.
