Liczba wydawanych wyroków w sprawach frankowych wzrasta właściwie z kwartału na kwartał. Ministerstwo Sprawiedliwości, podając dane z sądów dotyczące sporów o kredyty waloryzowane do walut obcych, ogranicza się do informacji o liczbie spraw, które wpłynęły i zostały załatwione – nie podaje natomiast danych dotyczących tego, kto (banki, kredytobiorcy) ile spraw wygrywa. Te dane są natomiast skrupulatnie gromadzone przez wyspecjalizowane kancelarie frankowe, które starają się upowszechnić tę wiedzę wśród frankowiczów. Znane są już dane za I kwartał 2024 roku – co nam one mówią?
- W I kwartale 2024 roku nastąpił dwucyfrowy wzrost liczby wydanych wyroków w sprawach frankowych w ujęciu rdr. Aż 97,5 proc. spraw wygrali frankowicze
- Kredytobiorca, który pozwie bank za abuzywny kredyt frankowy, ma bardzo wysokie szanse na stwierdzenie przez sąd pełnej nieważności umowy. Odfrankowienia kredytów to właściwie już przeszłość
- Tak jak i w ubiegłych kwartałach, sądy apelacyjne są dla banków jeszcze surowsze niż sądy I instancji – banki przegrywają w nich 99 proc. spraw dotyczących kredytów we franku
- Niekwestionowanym liderem wśród banków, które w I kwartale otrzymały najwięcej wyroków sądowych, jest PKO BP. Dalsza część zestawienia może jednak zaskoczyć.
Dane za I kwartał 2024 roku potwierdzają dominację frankowiczów w sądach
Ile wyroków wydały sądy w tzw. sprawach frankowych w I kwartale 2024 roku? Dane są zaskakujące. Wprawdzie nie są to oficjalne informacje i nie pochodzą bezpośrednio z resortu sprawiedliwości, ale i tak warto wziąć je pod uwagę, bo wszystko wskazuje, że są bardzo bliskie stanu faktycznego.
Dane zebrała Kancelaria Bochenek, Ciesielski i Wspólnicy, która od wielu kwartałów monitoruje to, co dzieje się w sądach, gdy chodzi o franki. Z zebranych przez kancelarię informacji wynika, że w I kwartale 2024 roku sądy wydały co najmniej 4290 wyroków dotyczących postępowań o kredyty w CHF. Wzrost w stosunku do stanu z I kwartału 2023 roku wynosi aż 11 proc., a w stosunku do I kwartału 2022 roku aż 150 proc. Wniosek? Sądy wyraźnie przyśpieszają wydawanie orzeczeń w tego typu postępowaniach, co jest zrozumiałe – nie mają na co czekać, wszak TSUE rozwiał już wszystkie najważniejsze wątpliwości związane z kredytami pseudowalutowymi.
Spośród wszystkich wydanych w minionym kwartale wyroków aż 4184 to decyzje korzystne dla kredytobiorców – stanowi to 97,5 proc. całości. Banki wygrały jedynie 2,25 proc. spraw (96 postępowań). Pozostałe 0,25 proc. przypadków to sytuacje, w których sąd II instancji uchylił wyrok wydany przez sąd I instancji i oddał sprawę do powtórnego rozpoznania.
Na 100 prokonsumenckich wyroków aż 97 to unieważnienia umowy – dane za I kwartał 2024 r.
Pomyślna dla kredytobiorców jest również informacja dotycząca udziału unieważnień umów w ogólnej liczbie korzystnych dla nich wyroków. Jak się okazuje, w I kwartale 2024 roku aż 97 proc. wyroków pomyślnych dla konsumentów polegało na unieważnieniu kontraktu. Tym samym korzystne dla kredytobiorców wyroki polegające na odfrankowieniu wydano w jedynie 3 proc. przypadków.
Ciekawie prezentują się również dane z sądów II instancji, gdzie frankowicze byli górą w 99 proc. przypadków (dane z I kwartału 2024 roku – w poprzednich kwartałach sytuacja wyglądała podobnie). Sądy drugoinstancyjne rozpatrzyły w okresie styczeń – marzec co najmniej 1081 spraw, co jest bardzo dobrym wynikiem.
Które banki otrzymują najwięcej wyroków w sprawach kredytów w CHF?
Przez wiele kwartałów podium wyglądało tak samo i miejsca na nim zajmowały kolejno PKO BP, mBank i Millennium Bank. W I kwartale 2024 roku nastąpiły drobne przetasowania. Liderem wciąż jest PKO BP (który w omawianym okresie otrzymał 786 wyroków), na drugim miejscu uplasował się Millennium Bank (690 wyroków), a na trzeciej lokacie – BPH S.A. (615 wyroków), który zdeklasował mBank, obecnie zajmujący czwartą pozycję (z wynikiem 579 wyroków). Dalej są Santander Bank Polska (który wspólnie z Santander Consumer Bankiem otrzymał 565 wyroków) i Raiffeisen Bank (525 wyroków).
Najczęściej sprawy frankowe przegrywa mBank – ten podmiot w I kwartale br. odniósł porażkę w 97,8 proc. przypadków. Mniej szczęścia mają klienci BPH S.A., którzy wygrywają „tylko” 96,3 proc. postępowań sądowych.
Wiele emocji wzbudzać może skala porażek sądowych upadłego Getin Noble Banku, który publikację sprawozdań finansowych zakończył na I kwartale 2022 roku. Przez wiele miesięcy to, jak radzą sobie frankowicze w starciu z tym podmiotem (a obecnie syndykiem jego masy upadłościowej) pozostawało jedną wielką niewiadomą. Dzięki danym zebranym przez wspomnianą kancelarię wiemy już, że w I kwartale 2024 roku sądy wydały co najmniej 122 wyroki w sprawach Getin Noble Banku, z czego frankowicze wygrali… 100 proc. postępowań.
Banki szykują się do aktualizacji programów ugodowych. Ale czy znajdą chętnych do skorzystania z oferty?
Wiadomo już, że warunki ugodowe proponowane frankowiczom przez banki w II połowie 2024 roku będą inne niż te dotychczasowe. W Ministerstwie Sprawiedliwości trwają bowiem prace nad udoskonaleniem modelu ugodowego, czy też może nad dostosowaniem go do bieżącej rzeczywistości prawnej. Nad pracami czuwać ma pełnomocniczka ministra sprawiedliwości ds. ochrony praw konsumenckich, dr Wiewiórowska-Domagalska.
Z informacji, do których dotarliśmy, wynika, że ogólna konstrukcja ugody pozostanie bez zmian, tj. ugoda nadal będzie równoznaczna z konwersją kredytu frankowego na złotówkowy. Pod znakiem zapytania pozostaje to, jaki procent z obecnego salda zadłużenia bank będzie skłonny umorzyć kredytobiorcy, gdy ten wyrazi zainteresowanie ugodą. Przypuszczamy, że skłonność do znaczącego umorzenia długu będzie tym większa, im wyższa będzie nadpłata kapitału uiszczona przez kredytobiorcę w trakcie spłaty zobowiązania.
Wg ekspertów po aktualizacji programów ugodowych jedna rzecz raczej nie ulegnie zmianie: banki będą dużo bardziej otwarte na znaczne ustępstwa względem kredytobiorcy w momencie, gdy ten złoży pozew, w którym domaga się uznania jego umowy za nieważną. Dotychczasowe zachowanie banków pokazuje, że te dużo poważniej traktują kredytobiorcę, który skierował sprawę na drogę sądową, niż tego, który wyraża chęć polubownego dogadania się poza sądem.
Frankowiczu, uważaj na negocjacje ugodowe z bankiem – ten tylko czeka na Twój błąd
Każdorazowo, przystępując do negocjacji ugodowych, kredytobiorca powinien mieć wsparcie doświadczonego adwokata/radcy prawnego. Banki bardzo często nie przystępują do negocjacji w dobrej wierze, a po to, by jak najmniejszym kosztem wyeliminować z umowy ryzyka prawne. Jeśli zauważą sposobność wciśnięcia klientowi ugody na słabych warunkach, zapewne z niej skorzystają. Obecność adwokata przy takich negocjacjach pozwoli kredytobiorcy uchronić się przed takim scenariuszem.
Banki oczywiście będą kierować nowe programy ugodowe także do tych klientów, którzy już złożyli pozew. Instytucje te liczą, że część klientów odstąpi od pozwu, choćby po to, by szybciej zdjąć z siebie element niepewności, dotyczący przyszłego wyroku sądowego. Przewidywania banków są najprawdopodobniej chybione, bo w 2024 roku frankowicze na przewlekłym postępowaniu sądowym mogą wiele skorzystać. A to dzięki ustawowym odsetkom za opóźnienie w zapłacie, wynoszącym 11,25 proc. rocznie. Każdy rok procesu, w którym kredytobiorca walczy o zwrot kwoty 100 tys. zł, oznacza dla niego dodatkową korzyść odsetkową wynoszącą ponad 11 tys. zł.
Ex-frankowicze mają dodatkowy powód, by pójść do sądów
Odsetki zasądzane są zarówno w przypadku frankowiczów, którzy sądzą się z bankiem o nieważność i zapłatę (a więc spór dotyczy aktywnego zobowiązania), jak i tych, którzy spłacili swoje kredyty, a dziś domagają się zwrotu świadczenia nienależnego. Naszym zdaniem może to zmotywować wielu ex-frankowiczów do wytoczenia powództwa, tym bardziej, że ich roszczenia (jeśli wynikają z nieważności umowy zaciągniętej na cel prywatny) wciąż nie są przedawnione ani o złotówkę.
Nie można zapomnieć również o środku tymczasowym w postaci zabezpieczenia roszczeń, które jest przyznawane sądzącym się z bankami frankowiczom (mowa o aktywnych kredytach) nawet w kilka tygodni od złożenia pozwu (wraz ze stosownym wnioskiem). Przyznanie zabezpieczenia oznacza, że kredytobiorca może w majestacie prawa przerwać spłatę rat kredytu do czasu, aż sąd wyda w jego sprawie prawomocny wyrok. Bank w tym czasie nie może ani wypowiedzieć umowy, ani zgłosić niepłacącego frankowicza do BIK.
O tym, że opłaca się czekać na sądowe unieważnienie umowy, przekonują nas te wyroki, wydane w ostatnich miesiącach w Warszawie i Katowicach.
6 mln zł dla frankowiczów, którzy pozwali BOŚ Bank o nieważność kredytu frankowego. Rekordowy zysk!
Dnia 12 marca 2024 roku przed Sądem Okręgowym w Warszawie zakończyła się sprawa XXVIII C 17163/21, w której jako pozwany występował BOŚ Bank. Sprawa została zainicjowana przez klientów tego banku 25 lutego 2021 roku i była rozpatrywana przez Wydział Frankowy, który rozprawił się z nią w 3 lata, co jest bardzo dobrym wynikiem.
Sąd zdecydował, że umowa kredytu hipotecznego, którą strony zawarły w 2008 roku, jest nieważna. Bank musi oddać kredytobiorcom kwoty 861 649,27 zł oraz 1 194 754,07 CHF z odsetkami ustawowymi za opóźnienie naliczanymi od dnia 29 kwietnia 2023 roku aż do zapłaty. Frankowicze zyskali na tym wyroku 6 mln zł, co jest prawdopodobnie największą wygraną w sporze o kredyt pseudowalutowy w Polsce.
Sprawa była o tyle interesująca, że frankowicze refinansowali kredytem w CHF trzy inne umowy zawarte w PLN, a jednym z celów kredytowych był zakup nieruchomości z segmentu premium. Ponadto kredytobiorcy nie byli laikami, jeśli chodzi o sektor finansowy – w momencie podpisywania umowy legitymowali się wykształceniem z zakresu prawa i ekonomii, jak również piastowali wysokie stanowiska managerskie i prowadzili działalność na międzynarodową skalę.
Wyrok jest nieprawomocny.
Sprawę prowadzą adw. Jacek Sosnowski oraz r. pr. Małgorzata Wilczek.
Prawomocna wygrana z mBankiem w 28 miesięcy w Katowicach. Frankowicze zyskują 264 tys. zł
Całkowitym oddaleniem apelacji pozwanego mBanku zakończyła się sprawa I ACa 1751/22, rozpatrzona 11 kwietnia 2024 roku przez Sąd Apelacyjny w Katowicach. Bank apelował od wyroku o sygnaturze I C 2113/21, wydanego przez Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej, który uznał nieważność kwestionowanej umowy kredytu hipotecznego i nakazał bankowi zwrot na rzecz powodów kwoty 260 848,22 zł razem z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, naliczanymi od dnia 17 grudnia 2021 roku.
Wyrok jest już prawomocny.
Frankowiczów reprezentował adwokat Paweł Borowski.
PODSUMOWANIE:
- Skala prawomocnych zwycięstw frankowiczów w sprawach przeciwko bankom właściwie nie może być już dużo większa – wygrywają oni 99 na 100 postępowań
- Frankowicze z Getin Noble Banku nie powinni obawiać się postępowania o nieważność umowy – po ogłoszeniu upadłości podmiotu sądy dalej eliminują kontrakty opracowane przez GNB z obrotu prawnego
- Ponieważ banki masowo przegrywają w sądach, są bardziej skłonne do negocjacji ugodowych niż jeszcze kilka kwartałów temu. Samodzielne negocjowanie ugody z bankiem, bez pomocy prawnika, to ryzykowne rozwiązanie. Nie warto się na nie decydować
- W 2024 roku na frankowiczów, którzy pozwą bank, czekają wysokie odsetki ustawowe za opóźnienie, i to bez względu, czy proces dotyczy wciąż wykonywanej umowy, czy tej już spłaconej.
