Bank BPH SA z siedzibą w Gdańsku, należący do amerykańskiego koncernu GE, zaraportował gigantyczną stratę za rok 2023, której rozmiary (5,54 mld zł) przyćmiły nawet spektakularne straty Getin Noble Banku. Czy posiadacze kredytów frankowych dawnego GE Money Banku mają powody do obaw, że ich sytuacja będzie równie trudna jak ta, w której znajdują się Frankowicze z GNB po ogłoszeniu upadłości? Na razie amerykański właściciel co rok dosypuje kolejne miliardy złotych na pokrycie strat banku BPH oraz na wypłaty dla wygrywających z nim w sądach kredytobiorców. Wysokość utworzonych w tym banku rezerw na ryzyko prawne sięgnęła na koniec ubiegłego roku 5,6 mld zł, ale wartość objętych sporami sądowymi kredytów we franku była wyższa (7,1 mld zł). Niewykluczone że Amerykanom skończy się niebawem cierpliwość i wstrzymają dalsze zastrzyki pieniędzy dla nierentownego banku. Nie warto bezczynnie czekać na rozwój wypadków, bo wszelkie scenariusze (włącznie z upadłością banku) są możliwe. Lepiej wcześniej wziąć sprawy w swoje ręce i rozpocząć walkę w sądzie o unieważnienie umowy kredytowej, tym bardziej że Frankowicze regularnie wygrywają z bankiem BPH.
- Bank BPH S.A. zapisze się w historii polskiej bankowości czarnymi zgłoskami. Jeszcze żaden bank działający w Polsce nie zaraportował tak olbrzymiej straty za jeden rok działalności (ponad 5,5 mld zł straty za 2023 rok).
- „Bank-wydmuszka” należący do amerykańskiego potentata technologicznego (koncernu GE) od kilku lat przynosi coraz większe straty. Nie osiąga on innych przychodów niż te, które pochodzą ze spłacanych rat kredytów hipotecznych. Tymczasem coraz więcej umów frankowych tego banku zostało już uznanych przez sądy za nieważne.
- Rezerwy na ryzyko prawne związane z kredytami w CHF na koniec 2023 roku sięgnęły w banku BPH kwoty 5,6 mld zł ale nie pokryły w pełni wartości umów zakwestionowanych przez Frankowiczów.
- Rok 2024 będzie dla BPH oraz dla jego amerykańskiego właściciela równie trudny co ubiegły, o ile nie trudniejszy. Liczba nowych pozwów nie spada, a straty z przegranych procesów są teraz dla banku bardziej dotkliwe niż wcześniej (Frankowiczom należą się odsetki za opóźnienie za każdy rok trwania sporu).
- Zamiast emocjonować się spekulacjami na temat przyszłości BPH oraz ewentualnego podzielenia przez ten bank losów Getin Noble Banku, lepiej jak najszybciej złożyć pozew do sądu, tak aby cieszyć się z wygranej zanim bankowi skończą się pieniądze na wypłaty dla Frankowiczów.
Bank BPH okazał się dla Amerykanów studnią bez dna. Wszystko przez kredyty frankowe
Niedawno media doniosły na temat gigantycznej straty za rok 2023 banku BPH SA należącego do amerykańskiego koncernu General Electric. Bank ten zamknął ubiegły rok stratą w wysokości 5,54 mld zł. Chociaż zalicza on duże straty już od kilku lat (w 2021 roku BPH miał stratę rzędu 2,2 mld zł, w 2022 roku 1,66 mld zł), to rozmiary ubiegłorocznej straty robią wrażenie. Tak złego wyniku rocznego nie zanotował jeszcze w Polsce żaden inny bank, nawet Getin Noble Bank czy Idea Bank (oba banki są już w stanie upadłości).
Tymczasem w pierwszej dekadzie lat dwutysięcznych bank BPH zajmował trzecie miejsce w rankingach najlepszych polskich banków (należał wówczas do niemieckiej grupy HVB). W roku 2007 część aktywów banku BPH przejął PEKAO (należący do włoskiej grupy UniCredit) a gorsze aktywa zostały odsprzedane amerykańskiemu GE Money Bank.
W 2009 roku doszło do połączenia banku BPH i GE Money (połączony bank przyjął nazwę Bank BPH S.A.) W 2016 roku część działalności BPH z wyłączeniem kredytów hipotecznych odkupił Alior Bank. W banku BPH, którego siedzibą od 2014 roku jest Gdańsk, pozostał jednak portfel kredytów pseudowalutowych (głównie powiązanych z frankiem szwajcarskim).
Bank BPH często zaliczany jest do tzw. „banków-wydmuszek”, które nie prowadzą już w Polsce żadnej działalności operacyjnej, a jedynie obsługują udzielane przed laty kredyty hipoteczne. Bank nie zarabia na odsetkach od nowych kredytów, na prowizjach i opłatach za prowadzenie rachunków bankowych, za usługi związane z kartami płatniczymi czy za inne usługi bankowe. Jedyne przychody banku pochodzą ze spłaty rat kredytów hipotecznych. A z tym jest coraz gorzej, bo znaczna część umów frankowych została już unieważniona przez sądy lub stała się przedmiotem sporu sądowego.
Z powodu wadliwych i powszechnie kwestionowanych w sądach kredytów BPH od 2019 roku zawiązuje rezerwy na ryzyko prawne. W 2019 roku były one stosunkowo niewielkie (171 mln zł), w 2020 roku rezerwy na kredyty w CHF sięgnęły 985 mln zł, w 2022 roku już 1,5 mld zł, a w 2023 roku BPH miał w rezerwach 5,6 miliarda złotych!
Jak to możliwe, że pomimo tak katastrofalnych wyników BPH nadal utrzymuje się na powierzchni? Amerykański właściciel od kilku lat regularnie dofinansowuje bank i deklaruje, że chce kontynuować program naprawczy. Koncern GE wpakował już w ten bank wiele miliardów złotych. Dzięki temu wsparciu kapitał własny banku nie stopniał pomimo notowanych rokrocznie strat, ale na koniec 2023 roku wzrósł do poziomu 3,48 mld zł (na koniec 2021 roku wynosił 0,99 mld zł, a na koniec 2022 roku 1,67 mld zł).
Czy losy banku BPH potoczą się podobnie jak Getin Banku?
Wiele osób po usłyszeniu informacji na temat gigantycznej straty banku BPH za rok 2023 zadaje sobie pytanie czy bank ten podzieli losy Getin Noble Banku, który w końcówce września 2022 r. został objęty przez BFG procesem przymusowej restrukturyzacji a w lipcu 2023 r. sąd w Warszawie ogłosił jego upadłość. Mocno skomplikowało to sytuację Frankowiczów, którzy praktycznie utracili szansę na odzyskanie od banku nadpłat. Muszą czekać wiele lat na zakończenie postępowania upadłościowego i ustawić się w kolejce wierzycieli.
Eksperci nie mają złudzeń – masy upadłościowej Getin Banku nie wystarczy aby zaspokoić w pełni roszczenia Frankowiczów. Dobrze będzie jeśli odzyskają przynajmniej część swoich należności ale nawet to może być trudne, bo w pierwszej kolejności spłacani będą wierzyciele uprzywilejowani, do których kredytobiorcy się nie zaliczają.
Oczywiście sytuacja banku BPH może wydawać się lepsza niż Getin Noble Banku, bo stoi za nim potężny inwestor – amerykański koncern General Electric, którego roczne obroty sięgają 60 mld dol. Kilka lat temu spekulowano, że GE chce się wycofać z mało perspektywicznego biznesu bankowego w Polsce. Sugerowano nawet, że należący do niego bank BPH celowo tak skrupulatnie zawiązuje rezerwy na kredyty we franku, aby doprowadzić do wyczerpania funduszy własnych i w efekcie ogłosić bankructwo.
Pojawiały się też opinie, że Amerykanom nie zależy na reputacji w Polsce i w każdej chwili mogą zwinąć działalność bankową. Przemawiać za tym miały niektóre kontrowersyjne decyzje zarządu banku w stosunku do polskich klientów. Bank ten jako jeden z pierwszych zaczął masowo pozywać Frankowiczów o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału, przy tym pozwy otrzymywały także osoby, które nie uzyskały jeszcze prawomocnego wyroku i spłacały regularnie raty. Długo nie chciał też zaoferować ugód, a kiedy się na to zdecydował, to na bardzo słabych dla Frankowiczów warunkach.
Trzeba pamiętać o tym, że koncern GE jest w Polsce zaangażowany także w inne niż bankowe przedsięwzięcia (posiada na terenie naszego kraju kilka fabryk i zakładów produkujących wyroby elektryczne, turbiny i generatory) i z tego powodu powinno mu zależeć na opinii polskich klientów.
Ostatnie zastrzyki finansowe dla BPH teoretycznie mogłyby świadczyć o tym, że koncern chce wyciągnąć bank z tarapatów finansowych. Z drugiej strony – jak długo będzie w stanie dokładać kolejne miliardy, bez perspektyw na odzyskanie zainwestowanych środków. Być może w którymś momencie osoby decyzyjne uznają, że lepszym wyjściem jest bankructwo banku, nawet jeśli będzie to kosztowało koncern GE utratę reputacji.
Spekulacje na temat możliwej upadłości banku BPH wcale nie są przesadzone. Dowodem na to, że taki scenariusz jest realny są nie tylko dwa przykłady z krajowego podwórka (upadłość Idea Banku w 2022 roku oraz Getin Banku w 2023) ale także głośna upadłość amerykańskiego banku Lehman Brothers w 2008 roku, która zapoczątkowała światowy kryzys gospodarczy oraz bankructwa trzech innych amerykańskich banków w 2023 roku (Silicon Valley Bank (SVB), Signature Bank oraz First Republican Bank).
Wbrew temu co sądzą niektórzy, przymusowa restrukturyzacja oraz upadłość banku nie uwolni kredytobiorców od zadłużenia. Nadal trzeba będzie spłacać raty kredytu – w przeciwnym wypadku organ zarządzający bankiem znajdującym się w stanie restrukturyzacji (BFG) albo w upadłości (syndyk) może wypowiedzieć umowę kredytową, wszcząć działania windykacyjne albo egzekucję komorniczą. Dlatego posiadacze umów frankowych w banku BPH nie powinni liczyć na „cud” w postaci bankructwa banku.
Pozew sądowy najlepszym wyjściem dla Frankowiczów z banku BPH
Paradoksalnie im bardziej pogarsza się sytuacja finansowa banku, tym większe ryzyko utraty szans na odzyskanie swoich pieniędzy. Co prawda bank BPH zawiązał już olbrzymie rezerwy na wypłaty dla Frankowiczów (5,6 mld zł) ale wartość kredytów objętych sporem to 7,1 mld zł. Oznacza to, że bankowi brakuje 1,5 mld zł aby pokryć aktualne roszczenia frankowe. Lepiej więc jak najszybciej złożyć pozew, tak aby uzyskać wyrok unieważniający umowę kredytową póki bank ma pieniądze na wypłaty.
Sporów sądowych przeciwko bankowi BPH lawinowo przybywa, a koszty przegrania sprawy są dla banku w 2024 roku wyższe niż w latach minionych (dochodzą odsetki za opóźnienie za każdy rok trwania sporu). Nie ma się czemu dziwić, że coraz więcej osób decyduje się na złożenie pozwu z żądaniem unieważnienia umowy banku BPH. W ten sposób można definitywnie pozbyć się toksycznego zadłużenia, zakończyć spłatę rat i odzyskać nadpłatę, uwolnić nieruchomość od obciążenia hipoteką, a także osiągnąć dodatkowe korzyści (odsetki ustawowe oraz zyski z różnic kursowych).
Nie ma żadnych wątpliwości, że umowy frankowe banku BPH są wadliwe prawnie i nie wiążą konsumentów od początku. Poniżej prezentujemy dwie sprawy zakończone szybkimi prawomocnymi wygranymi Frankowiczów z bankiem BPH.
Prawomocna wygrana Frankowiczów z bankiem BPH w Gdańsku w 1 rok i 3 miesiące
W rekordowo krótkim czasie (zwłaszcza jak na postępowanie dwuinstancyjne) zakończyła się w dniu 24 lipca 2023 r. spawa Frankowiczów vs. bank BPH (sygn. I ACa 1695/22), która dotyczyła umowy kredytu budowlano-hipotecznego we franku szwajcarskim z 2008 roku. Kredytobiorcy wnieśli pozew do sądu w kwietniu 2022 roku a po upływie zaledwie 15 miesięcy byli już wolni od toksycznego kredytu.
Sąd Apelacyjny w Gdańsku uznał sporną umowę za prawomocnie nieważną i oddalił apelację banku od wcześniejszego równie korzystnego dla kredytobiorców wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 30 sierpnia 2022 r. (sygn. XV C 712/22). Kredytobiorców frankowych reprezentowała Kancelaria Sosnowski – Adwokaci i Radcowie Prawni.
Prawomocna wygrana z bankiem BPH we Wrocławiu. Zysk Frankowiczów z korzystnego wyroku 389 tys. zł
Nieco dłużej (29 miesięcy) trwał spór sądowy kredytobiorców frankowych z bankiem BPH w apelacji wrocławskiej. Sprawa najpierw toczyła się przed Sądem Okręgowym w Opolu (sygn. I C 1555/21), gdzie zakończyła się w dniu 10 listopada 2022 r. uznaniem umowy kredytu frankowego – zawartej w 2007 roku z dawnym GE Money Bankiem – za nieważną i zasądzeniem na rzecz kredytobiorców kwot 174.756,03 zł oraz 54.905 CHF wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie.
Natomiast w dniu 21 listopada 2023 r. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wydał w tej sprawie (sygn. ACa 301/23) wyrok prawomocny, którym w zasadniczej części podtrzymał wcześniejsze stanowisko sądu w Opolu i oddalił apelację banku. W wyniku prawomocnego unieważnienia umowy Frankowicze uzyskali korzyść w wysokości ok. 389 tys. zł. Reprezentowała ich Kancelaria Adwokacka Paweł Borowski.
Podsumowanie
Można jedynie spekulować jaka będzie przyszłość banku BPH – czy podzieli on losy Getin Noble Banku, czy też amerykański właściciel GE dalej będzie rzucał mu koła ratunkowe. Przyczyną obecnych kłopotów finansowych tego banku są niezgodne z prawem i nieuczciwe umowy kredytowe we franku szwajcarskim.
Sądy nie mają wątpliwości, że umowy te są nieważne i nie wiążą konsumentów. Kazus Getin Noble Banku powinien być dla Frankowiczów z banku BPH przestrogą. Jedno jest pewne – lepiej zawczasu pójść po sprawiedliwość do sądu i starać się odzyskać nadpłacone do banku pieniądze niż żałować, że jest już na to za późno.
