Mija już blisko cztery miesiące od momentu kiedy pod koniec września ubiegłego roku Bankowy Fundusz Gwarancyjny ogłosił decyzję o objęciu Getin Banku procesem przymusowej restrukturyzacji. Wielu Frankowiczów wpadło w tym momencie w panikę, bo zawczasu nie zabezpieczyli swoich interesów poprzez złożenie w sądzie pozwu przeciwko bankowi z żądaniem unieważnienia wadliwej umowy oraz wniosku o sądowe wstrzymanie spłaty rat. Wszczęcie restrukturyzacji mocno skomplikowało sytuację kredytobiorców frankowych z Getin Banku, ale sprawa nie jest jeszcze beznadziejna. Prawnicy sugerują aby Frankowicze nie pozostawali bierni i składali do sądów pozwy wraz z wnioskami o zabezpieczenie roszczeń. W ten sposób obronią się przed działaniami syndyka, kiedy dojdzie do ogłoszenia upadłości banku. Syndykowi będą wówczas przysługiwały roszczenia o zwrot kapitału, natomiast na odzyskanie ze szczątków majątku wpłaconych rat będzie już za późno. Co powinni jak najszybciej zrobić Frankowicze z Getin Banku, którzy jeszcze nie podjęli żadnych kroków prawnych w związku ze swoim kredytem?
- Frankowicze z Getin Banku wciąż mogą składać do sądów pozwy i domagać się unieważnienia abuzywnej umowy kredytowej. Wraz z pozwem warto złożyć wniosek o zabezpieczenie roszczeń poprzez wstrzymanie spłaty rat.
- Pomimo wcześniejszych zapowiedzi BFG, że postępowania sądowe prowadzone na kanwie kredytów frankowych Getin Banku będą zawieszane, większość spraw toczy się w normalnym trybie. Sądy nadal wydają wyroki unieważniające wadliwe umowy frankowe Getin Banku.
- Wciąż można też starać się o sądowe wstrzymanie spłaty rat, gdyż przepisy zakazujące wszczynania postępowań zabezpieczających wobec podmiotu w restrukturyzacji są niejednoznaczne. Wiele sądów nadal udziela Frankowiczom z Getin Banku zabezpieczeń, zwłaszcza jeżeli oddali już cały pożyczony kapitał.
- Unieważnienie umowy kredytowej jest jedynym sposobem na ochronienie się przed ryzykiem walutowym oraz przed roszczeniami banku i syndyka o zwrot kapitału kredytu.
- Po konsultacji z prawnikiem można rozważyć zaprzestanie spłaty rat jeżeli zwrócona do banku została kwota nominalna kredytu. Trzeba jednak liczyć się z działaniami odwetowymi banku (m.in. wpisanie do rejestru dłużników BIK), włącznie z pozwem o zapłatę, na który koniecznie trzeba zareagować i podnieść argumenty o nieważności umowy.
Sytuacja Frankowiczów z Getin Banku po 4 miesiącach od wszczęcia restrukturyzacji
Z końcem września ubiegłego roku Getin Bank zakończył działalność w dotychczasowym kształcie – na mocy decyzji BFG został objęty przymusową restrukturyzacją. Zdrowa część produktów bankowych została przeniesiona do nowo utworzonego banku, który już działa pod marką Velo Bank. Udziały w Velo Banku objął BFG (51 proc. udziałów) oraz System Ochrony Banków Komercyjnych – SOBK (49 proc. udziałów), utworzony przez 8 największych polskich banków.
Do nowego banku nie przetransferowano jednak kredytów frankowych oraz kredytów powiązanych z innymi walutami obcymi (z euro i dolarem). Toksyczne produkty pozostały w banku rezydualnym, który nieuchronnie czeka upadłość.
Już od samego początku BFG zapowiedział w mediach, że skorzysta z uprawnień przyznanych mu ustawą i będzie wnosił o zawieszenie toczących się w sądach spraw o unieważnienie kredytów frankowych zaciągniętych w Getin Banku.
Po trwającym kilka dni zamieszaniu, powoli sytuacja w sądach się ustabilizowała. Na początku rozprawy były odraczane, bo wygasły dotychczasowe pełnomocnictwa procesowe, ale nowy administrator banku szybko je odnowił i procesy zaczęły toczyć się w normalnym trybie.
Pełnomocnicy Frankowiczów nie odnotowali przypadków aby BFG wnioskował o zawieszenie postępowań, a sądy nadal wydają wyroki unieważniające wadliwe kredyty Getin Banku.
Tak było m.in. w sprawie o sygn. IV C 1376/19, w ramach której Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny wydał w dniu 20 października 2022 r., a więc trzy tygodnie po objęciu banku restrukturyzacją, wyrok ustalający nieważność umowy frankowej Getin Banku.
Trzeba jednak otwarcie przyznać, że wszczęcie restrukturyzacji skomplikowało sytuację Frankowiczów, bo prawo chroni podmiot objęty restrukturyzacją przed działaniami egzekucyjnymi oraz zabezpieczającymi.
Oznacza to, że osoby które uzyskają prawomocny wyrok sądu mogą mieć problem z wyegzekwowaniem od banku zwrotu wpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych do czasu zakończenia procesu restrukturyzacji, a ten może potrwać od kilku miesięcy do 3 lat.
Prawomocny wyrok unieważniający umowę oznacza jednak, że bank nie ma prawa pobierać dalej od kredytobiorcy rat, umowa jest wycofywana z obiegu i można wykreślić hipotekę banku.
Czy warto jeszcze składać pozwy przeciwko Getin Bankowi wraz z wnioskami o zabezpieczenie roszczeń?
Pomimo że art. 135 ustawy o BFG zakazuje wszczynania postępowań zabezpieczających wobec majątku podmiotu w restrukturyzacji, prawnicy rekomendują Frankowiczom z Getin Banku jak najszybsze złożenie pozwu wraz z wnioskiem o wstrzymanie spłaty rat.
Poglądy sądów na kwestię udzielania Frankowiczom z Getin Banku zabezpieczeń są niejednolite. W związku z kontrowersjami dotyczącymi zgodności ustawy o BFG z unijną Dyrektywą 2014/59/UE, która stworzyła ramy dla procesów restrukturyzacyjnych i naprawczych, wiele sądów udziela wciąż kredytobiorcom z Getin Banku zabezpieczeń polegających na wstrzymaniu obowiązku spłaty rat.
Istnieje prawdopodobieństwo, że doszło do błędnej implementacji przepisów unijnych do ustawy o BFG, na podstawie której objęto restrukturyzacją Getin Bank.
Większość sądów przychyla się też do stanowiska, że wynikający z art. 135 ustawy zakaz wszczynania postępowań zabezpieczających dotyczy majątku podmiotu w restrukturyzacji, natomiast zabezpieczenia polegające na wstrzymaniu spłaty rat chronią interesy kredytobiorców i nie odnoszą się bezpośrednio do majątku banku objętego restrukturyzacją.
Jest zatem duża szansa na legalne zawieszenie spłaty rat, zwłaszcza jeżeli do banku został oddany cały pożyczony kapitał. W ten sposób kredytobiorca nie powiększa nadpłaty, którą będzie bardzo trudno odzyskać.
Prawnicy zaznaczają, że pozwanie banku jest jedynym sposobem na wyeliminowanie ryzyka walutowego i unieważnienie wadliwej umowy, ponieważ BFG jednoznacznie zapowiedział, że nie przewiduje ugód z Frankowiczami i przewalutowania kredytów na złotówki.
Uzasadnił to tym, że nie może podejmować działań uszczuplających masę upadłościową banku rezydualnego.
Wobec kredytobiorców, którzy nie uzyskali jeszcze prawomocnego wyroku unieważniającego umowę lub zabezpieczenia polegającego na wstrzymaniu spłaty rat, zarówno bank będący w restrukturyzacji, a po ogłoszeniu upadłości także syndyk masy upadłościowej, mają prawo dalej ściągać raty.
Co więcej, po zakończeniu procesu restrukturyzacji syndyk będzie mógł dochodzić zwrotu kapitału kredytu. Dlatego warto się zabezpieczyć przed tymi działaniami zanim bank ogłosi upadłość.
Po ogłoszeniu upadłości dochodzenie roszczeń o zwrot wpłaconych rat oraz kosztów związanych z kredytem może być bardzo trudne. Na początku kolejki do masy upadłościowej jest BFG oraz SOBK z roszczeniami rzędu 10 mld zł.
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że roszczenia kredytobiorców frankowych nie zostaną zaspokojone w ogóle lub zastaną zaspokojone tylko w niewielkiej części.
Co powinni zrobić Frankowicze z Getin Banku już TERAZ?
Umowy frankowe Getin Banku są obarczone klauzulami abuzywnymi, które czynią je bezskutecznymi w zakresie mechanizmów indeksacyjnych lub nieważnymi w całości. W ostatnim okresie sądy najczęściej unieważniały te umowy kredytowe. Co powinni zrobić Frankowicze z Getin Banku aby zabezpieczyć swoje interesy:
1. Złożyć pozew z żądaniem unieważnienia umowy kredytowej oraz wniosek o zabezpieczenie roszczeń poprzez wstrzymanie spłaty rat.
Sądy w dalszym ciągu przyjmują pozwy od Frankowiczów z Getin Banku i wydają w tych sprawach wyroki. Większość sądów udziela kredytobiorcom zabezpieczeń polegających na wstrzymaniu spłaty rat, zwłaszcza jeśli oddany został już do banku cały pożyczony kapitał. Osoby, które jeszcze nie zwróciły kwoty nominalnej kredytu powinny złożyć do sądu pozew przeciwko bankowi i kontynuować spłatę rat do czasu aż oddadzą kwotę udzielonego kredytu. Sprawę warto powierzyć prawnikowi z doświadczonej kancelarii frankowej, który będzie wiedział jak odpowiednio umotywować wniosek i doradzi, do którego sądu złożyć pozew wraz z wnioskiem.
2. Rozważyć zaprzestanie spłaty rat.
Kredytobiorcy frankowi z Getin Banku, zwłaszcza ci którzy nadpłacili już kapitał, mogą także rozważyć zaprzestanie spłaty rat bez czekania na prawomocny wyrok unieważniający umowę oraz postanowienie zabezpieczające powództwo. Muszą się jednak liczyć z konsekwencjami w postaci wdrożenia przez bank tzw. miękkiej windykacji (ponaglenia, monity, wezwania, telefony itd.) oraz wpisania danych o rzekomej zaległości do rejestru BIK, co może utrudnić otrzymanie innego kredytu czy pożyczki.
Decyzję o zaprzestaniu spłaty rat trzeba bezspornie skonsultować z prawnikiem, bo bank z pewnością podejmie działania wymagające reakcji. Można spodziewać się wypowiedzenia umowy kredytowej i złożenia przez bank powództwa o zapłatę. Jeżeli sprawa o unieważnienie umowy kredytowej już jest wszczęta, to sąd z pewnością zawiesi postępowanie z powództwa banku do czasu rozstrzygnięcia pierwotnego sporu.
W przypadku osób, które jeszcze nie wszczęły postępowania przeciwko bankowi, sąd rozpatrujący pozew banku o zapłatę będzie musiał zbadać umowę kredytową pod kątem niedozwolonych postanowień. Sądy na ogół oddalają powództwa banków stwierdzając, że umowy frankowe Getin Banku są nieważne.
W takiej sytuacji konieczne będzie wezwanie banku do zapłaty wierzytelności z tytułu rat kredytowych i innych kosztów związanych z kredytem, postawienie ich w stan wymagalności i złożenie oświadczenia o potrąceniu tych wierzytelności z wierzytelnościami banku o zwrot kapitału.
Takie działanie zabezpieczy kredytobiorcę przed późniejszym dochodzeniem przez syndyka roszczeń o zwrot kapitału, dlatego ważne aby zrobić to przed ogłoszeniem upadłości banku.
