Bank BNP Paribas pochwalił się, że do końca 2024 roku zawarł z Frankowiczami ponad 5,5 tys. ugód. Kierownictwo banku cieszy się ze spadającej dynamiki nowych pozwów frankowych. W 2024 roku co prawda bank otrzymał o 340 pozwów mniej niż w roku 2023, ale i tak było ich zdecydowanie więcej niż ugód (2.716 pozwów złożonych przeciwko BNP Paribas vs. 1.983 zawarte przez bank ugody). Niższy koszt ryzyka prawnego związanego z kredytami w CHF (0,8 mld zł) był jednym z czynników, które zdecydowały o bardzo dobrym wyniku finansowym banku za 2024 r. Zysk netto banku za ubiegły rok wyniósł 2,4 mld zł i był o 133% wyższy niż rok wcześniej. Dla Frankowiczów posiadających kredyty banku BNP Paribas (umowy dawnego banku BGŻ S.A. oraz dawnego Fortis Banku) mamy dwie świetne wiadomości. Po pierwsze – bank regularnie poddaje się już po wyrokach I instancji, dzięki czemu rozstrzygnięcia prawomocne są uzyskiwane szybciej. Po drugie – zdecydowana większość wyroków jest dla banku niekorzystna.
- Banki i reprezentujący ich prawnicy szerzą w mediach narrację o rzekomym wyhamowaniu impetu spraw frankowych. W 2024 roku przybyło bowiem o 7% mniej pozwów niż rok wcześniej, ale i tak była to ogromna liczba (80 tys.), czyli o 25% więcej niż w 2022 roku.
- Kierownictwo BNP Paribas podkreśla spadkową tendencję jeśli chodzi o liczbę otrzymanych pozwów, chociaż przybyło ich bankowi w ubiegłym roku zdecydowanie więcej niż nowych ugód (2.716 vs. 1.983).
- Bank w 2024 roku odłożył w rezerwach na ryzyko prawne związane z kredytami w CHF kwotę 0,8 mld zł, czyli ponad dwa razy mniej niż w 2023 r., kiedy kwota rezerw na ten cel sięgnęła 1,99 mld zł.
- Statystyki dotyczące rozkładu prawomocnych wyroków wydanych w sprawach umów banku BNP Paribas wskazują na rosnącą przewagę Frankowiczów. Spośród 2.995 prawomocnych wyroków, zdecydowanie niekorzystne dla banku było 2.189 wyroków, a tylko 46 wyroków było dla banku pozytywne, zaś reszta spraw zakończyła się ugodami.
- W 2024 roku BNP Paribas regularnie odstępował od składania apelacji od niekorzystnych dla niego wyroków I instancji, w wyniku czego Frankowicze wygrywali prawomocnie z bankiem zdecydowanie szybciej (nawet już w pół roku).
W 2024 roku do sądów wpłynęło ponad 80 tys. pozwów frankowych. Impet Frankowiczów słabnie?
Dane udostępnione przez 47 sądów okręgowych w kraju wskazują na niewielki spadek (o ok. 7%) liczby pozwów frankowych w 2024 roku względem roku poprzedniego. W 2023 roku do sądów wpłynęło 86,5 tys. pozwów, zaś w 2024 roku było ich 80,5 tys. Banki nadinterpretowują te dane w korzystny dla siebie sposób twierdząc, że impet Frankowiczów słabnie. Czy faktycznie „górkę”, jeśli chodzi o liczbę pozwów, sektor bankowy ma już za sobą?
Jeżeli spojrzymy na to nieco szerzej, to okaże się że na przestrzeni dwóch ostatnich lat roczna liczba pozwów składanych przez Frankowiczów zwiększyła się o 25% (w 2022 roku pozwów było około 64 tys.) Trudno więc przesądzić czy banki mają już problem kredytów frankowych z głowy. Tym bardziej, że mimo kurczących się portfeli aktywnych umów, coraz większe ryzyko dla banków stanowią kredyty spłacone, które też są z powodzeniem kwestionowane w sądach przez Frankowiczów.
Około 1/5 wszystkich ubiegłorocznych pozwów frankowych tj. 17,6 tys. trafiła do Sądu Okręgowego w Warszawie. Kolejne miejsca pod względem wpływu nowych pozwów w 2024 roku zajęły sądy okręgowe: w Poznaniu (6,5 tys. pozwów, spadek o 9,7% r/r), Warszawa-Praga (6,2 tys., spadek r/r o 10,8%), w Gdańsku (5,7 tys., spadek r/r o 14,7%), we Wrocławiu (3,9 tys., spadek o 15,3% r/r), w Krakowie (3,2 tys., spadek r/r o 27,8%) oraz w Łodzi (2,9 tys., wzrost o 9,9% r/r).
Różnice w liczbie pozwów wynikają w dużym stopniu ze zmiany przepisów dotyczących właściwości miejscowej sądów w sprawach frankowych, która spowodowała bardziej równomierne obłożenie sądów (więcej pozwów trafia teraz do mniejszych sądów okręgowych).
BNP Paribas w 2024 roku zawarł mniej ugód niż otrzymał nowych pozwów
Bank BNP Paribas poinformował, że do końca 2024 roku zawarł 5.550 ugód z Frankowiczami. Do tego czasu przedstawił kredytobiorcom 13.915 indywidualnych propozycji, z czego zaakceptowane zostało 6.202, czyli mniej niż połowa. W samym 2024 roku bank zawarł 1.983 ugody frankowe, czyli sporo mniej niż wyniósł napływ do sądów nowych pozwów przeciwko bankowi (2.716 nowych pozwów). Poniżej przedstawiamy jak kształtowała się w poszczególnych kwartałach ubiegłego roku w banku BNP Paribas relacja liczby ugód do liczby pozwów.
I kw. 2024 – 839 pozwów vs. 465 ugód
II kw. 2024 – 712 pozwów vs. 562 ugody
III kw. 2024 – 634 pozwy vs. 526 ugód
IV kw. 2024 – 531 pozwów vs. 430 ugody
Z powyższych danych wynika, że w każdym kwartale liczba pozwów była wyższa niż liczba zawartych ugód. Natomiast w ostatnim kwartale widoczny był wyraźny spadek liczby ugód w stosunku do kwartału wcześniejszego. Bank interpretuje jednak te statystyki zgodnie z własnym interesem. Narracja mówiąca o spadku dynamiki napływu nowych pozwów i jednocześnie dalszym wzroście liczby ugód uzasadnia decyzję banku o znaczącym obniżeniu rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami w CHF.
W 2024 roku BNP Paribas zawiązał rezerwy na kredyty frankowe w wysokości 0,8 mld zł, podczas gdy rok wcześniej było to 1,99 mld zł. Natomiast w poprzednich latach wysokość rezerw wynosiła: 168 mln zł w 2020 roku, 1,045 mld zł w 2021 roku oraz 740 mln zł w 2022 roku. Pomimo słabszego zasilenia salda rezerw bank nadal poważnie podchodzi do tematu ryzyka prawnego związanego z kredytami we franku.
Obawia się też możliwej „interwencji regulacyjnej” obciążającej wyniki sektora bankowego. Prawdopodobnie ma na myśli potencjalne koszty związane z wejściem w życie przygotowywanej przez resort sprawiedliwości ustawy frankowej.
BNP Paribas wygrał prawomocnie tylko 46 spraw na 2.995 prawomocnych wyroków
Statystyki wyroków zapadłych w sprawach dotyczących umów frankowych BNP Paribas nie są dla banku korzystne. Do końca grudnia 2024 r. BNP Paribas otrzymał 2.995 prawomocnych wyroków, z czego pozytywnie dla niego zakończyło się tylko 46 postępowań (1,53%). Niekorzystne dla banku było 2.189 prawomocnych wyroków (ponad 73%). Reszta spraw zakończyła się ugodami sądowymi (539 spraw), umorzeniem w wyniku ugód (186 spraw) oraz umorzeniem w wyniku rozliczenia (35 spraw).
W 2024 roku BNP Paribas, podobnie jak większość pozostałych banków frankowych, zmienił strategię procesową. Zamiast sztucznego wydłużania postępowań sądowych, sam zaczął dążyć do jak najszybszego zakańczania spraw. Dobre kancelarie frankowe regularnie donoszą o przypadkach rezygnacji banku z wnoszenia apelacji od niekorzystnych dla niego wyroków sądów I instancji.
Nowa taktyka jest wymierzona w minimalizację kosztów przegranych procesów. Jeśli sprawa zakończy się szybciej, to bank oszczędzi na odsetkach za opóźnienie należnych Frankowiczom za cały czas trwania sporu, na kosztach sądowych od wniesienia apelacji (dla banków są one niebagatelne i wynoszą aż 5% przedmiotu zaskarżenia) i wreszcie na obsłudze prawnej sprawy.
Ta zmiana strategii przynosi również wymierne korzyści kredytobiorcom procesującym się z bankiem, którzy uzyskują prawomocne wyroki znacznie szybciej, już po wygraniu sprawy w I instancji. Często dzieje się to ekspresowo – są przypadki wygranych prawomocnych nawet już po upływie pół roku od złożenia pozwu. Co istotne, Frankowicze wygrywają z BNP Paribas zarówno w sprawach umów dawnego banku BGŻ jak i Fortis Banku, którego wzorce umowne do pewnego momentu były traktowane jako trudniejsze do podważenia w sądzie.
Poniżej omawiamy trzy przykładowe wygrane Frankowiczów z bankiem BNP Paribas. Wszystkie sprawy były prowadzone przez jedną z najbardziej doświadczonych kancelarii frankowych w kraju, tj. Kancelarię Sosnowski – Adwokaci i Radcowie Prawni.
Prawomocna wygrana z BNP Paribas (umowa BGŻ) w Warszawie w 13 miesięcy. Bank musi zapłacić Frankowiczom ponad 596 tys. zł z odsetkami
Sprawa o sygn. III C 2690/23 dotyczyła umowy kredytu budowlanego w walucie wymienialnej dawnego banku BGŻ S.A. a toczyła się przed Sądem Okręgowym Warszawa-Praga w Warszawie. Frankowicze zakwestionowali przedmiotową umowę w pozwie, który wpłynął do sądu w październiku 2023 roku, a już w dniu 6 grudnia 2024 roku sąd wydał korzystny dla nich wyrok.
Umowa banku BNP Paribas została uznana za nieważną, a na rzecz kredytobiorców zasądzona została kwota 596.524,44 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie należnymi od 16 listopada 2023 r. do dnia zapłaty.
Kwota odsetek znacząco powiększyła korzyści Frankowiczów z wygranej, bo aktualna roczna stawka odsetek za opóźnienie to aż 11,25%. Sąd zobligował też bank do zwrotu na rzecz kredytobiorców kosztów procesu w wysokości 11.817 zł. Bank nie zdecydował się na wniesienie apelacji od wyroku wydanego w I instancji, na skutek czego stał się on prawomocny. Frankowicze wygrali prawomocnie z bankiem BNP Paribas w zaledwie 13 miesięcy i uzyskali niebagatelne korzyści z wygranej.
Prawomocne unieważnienie umowy frankowej BNP Paribas/BGŻ w Ostrołęce w 6 miesięcy! Bank musi zapłacić kredytobiorcy ponad 208 tys. zł z odsetkami
Jeszcze szybciej prawomocny wyrok uzyskał Frankowicz procesujący się z bankiem BNP Paribas w Ostrołęce. Sprawa o sygn. I C 1060/23 została zainicjowana pozwem złożonym 25 września 2023 roku a zakończyła się wyrokiem wydanym przez Sąd Okręgowy w Ostrołęce w dniu 25 marca 2024 roku, czyli po upływie zaledwie pół roku.
Sąd uznał sporną umowę banku BGŻ S.A. z 2008 roku za nieważną i zasądził na rzecz kredytobiorcy kwotę 208.266,38 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie należnymi od 20 października 2023 r. do dnia zapłaty. Bank musi też zwrócić kredytobiorcy koszty procesu w wysokości 11.817 zł. Podobnie jak w wyżej opisanej sprawie, bank BNP Paribas poddał się po I instancji (nie wniósł apelacji), w wyniku czego korzystny dla Frankowicza wyrok, uzyskany w rekordowo krótkim czasie, uległ uprawomocnieniu.
Wygrana Frankowiczów w Warszawie z BNP Paribas dotycząca umowy dawnego Fortis Banku. Wyrok wydany po 22 miesiącach
Sprawa o sygn. XXVIII C 2308/22 stanowi dowód na to, że umowy dawnego Fortis Banku, powszechnie uznawane za trudniejsze do podważenia, również są przez sądy unieważniane. Postępowanie zostało zainicjowane pozwem, który wpłynął do Sądu Okręgowego w Warszawie w dniu 21 stycznia 2022 roku, a wyrok unieważniający umowę kredytową zapadł już w dniu 20 listopada 2023 r., czyli po upływie 22 miesięcy i po przeprowadzeniu tylko 1 rozprawy. Na rzecz kredytobiorców sąd zasądził kwoty 190.483,63 zł oraz 67.971,82 CHF wraz z odsetkami za opóźnienie, plus zwrot kosztów procesu w wysokości 11.834 zł.
Podsumowanie
Zarówno statystyki dotyczące relacji liczby nowych pozwów do liczby ugód, jak i dane odnoszące się do odsetka przegranych przez bank spraw są dla BNP Paribas niekorzystne. W 2024 roku bank otrzymał o 733 więcej nowych pozwów niż wynosiła liczba zawartych w tym roku ugód.
Znacząco przybyło też prawomocnych wyroków wydanych przez sądy w sprawach dotyczących umów frankowych banku BNP Paribas. W wielu przypadkach wyroki prawomocne zapadały już na etapie I instancji, bo bank zaczął poddawać się bez walki i odstępować od składania apelacji.
Udział w ogólnej liczbie prawomocnych wyroków spraw zakończonych pozytywnie dla banku wynosił na koniec grudnia 2024 r. zaledwie 1,53%. Zdecydowana większość spraw zakończyła się dla banku niekorzystnie (ok. 73%), a w pozostałych sprawach na ogół doszło do zawarcia ugód.
