Obecna sytuacja frankowiczów w sądach jest dużo lepsza niż jeszcze kilka lat temu. Szacuje się, że ponad 90% spraw frankowych prowadzonych przez doświadczone Kancelarie Frankowe jest aktualnie rozpatrywanych na korzyść kredytobiorcy. Niektórzy adwokaci mają nawet blisko 100% skuteczności. To znakomity wynik. Nie można jednak zapominać o pozostałych niemal 10% klientów banków, którym sąd nie przyznaje racji lub nie uznaje ich argumentacji w przedmiotowej sprawie za dostateczną. Co wpływa na nasze szanse wygranej w sprawie frankowej i jakie czynniki mogą znacząco utrudnić uzyskanie korzystnego wyroku?
Unieważnienie umowy kredytowej – kiedy są ku temu przesłanki?
Zdecydowana większość kredytobiorców za najbardziej pomyślny dla siebie scenariusz uważa sądowe unieważnienie umowy kredytu frankowego, które pozwala odzyskać wpłaconą bankowi w ramach rat kwotę wraz z pobranymi prowizjami i opłatami. Jednocześnie klient zobowiązany jest w takiej sytuacji oddać bankowi cały kapitał, który otrzymał od niego w ramach podpisanej umowy. Efekt można porównać do takiej sytuacji, w której umowa ta nigdy nie zostałaby zawarta.
Nie każdą umowę frankową można jednak unieważnić. Ogromny wpływ na decyzję sądu będą mieć zawarte w niej zapisy – na korzyść klienta przemówią przede wszystkim klauzule niedozwolone, których zastosowanie umożliwiało bankowi niemal dowolne manipulowanie kursem franka.
Jednocześnie banki nie kwapiły się z informowaniem swoich kredytobiorców o konsekwencjach podpisywanej umowy – choćby o tym, że wzrost kursu franka będzie miał wpływ nie tylko na wysokość samej raty, ale również na stan zadłużenia.
Istnieje możliwość dokonania wstępnej weryfikacji online co do obecności klauzul niedozwolonych w umowie kredytowej – umożliwia to np. skanerchf.pl.
Sądy orzekające w sprawach frankowych często wskazują, że powinna zachodzić tożsamość pomiędzy kwotą kredytu i jego walutą, kwotą wypłaconych kredytobiorcy środków i kwotą, jaką jest on zobowiązany zwrócić bankowi w ramach spłacanych rat (wraz z odsetkami) – występowanie tej zależności miałoby przemawiać za ważnością zawartej pomiędzy stronami umowy kredytowej.
W praktyce bardzo często okazywało się, że mimo iż umowa była zawarta na określoną kwotę we franku szwajcarskim, to bank przekazywał klientowi kwotę kredytu w złotówkach i zobowiązywał go do spłaty również w polskiej walucie.
Co więcej, zapisy zawarte w umowie uniemożliwiały kredytobiorcy spłatę zadłużenia we franku szwajcarskim, który przecież widniał na umowie jako waluta kredytu. Stoi to w sprzeczności wobec wymogów prawa bankowego i w sądzie jest mocnym argumentem na korzyść klienta.
Profil klienta i przeznaczenie środków a szanse na wygraną
Przy okazji spraw frankowych bardzo rzadko mówi się o tym, jaki wpływ na szanse klienta w sądzie ma cel przeznaczenia środków z kredytu frankowego. Idealnie, jeśli kredyt we franku był zaciągnięty przez osobę prywatną na cel związany z zaspokojeniem podstawowych potrzeb mieszkalnych – krótko mówiąc: konsument zaciągnął kredyt na zakup nieruchomości, w której zamierzał zamieszkać.
Zdecydowanie trudniejsza może być sytuacja kredytobiorcy, który prowadzi działalność gospodarczą, a kredyt we franku zaciągnął w jej ramach (np. z myślą o kupnie nieruchomości pod inwestycję).
Powoływanie się na klauzule niedozwolone, które w przypadku spraw wytaczanych bankowi przez osoby prywatne mają zwykle tak duże znaczenie, tutaj nie znajduje zastosowania, ponieważ takiemu kredytobiorcy nie przysługuje status konsumenta.
Zobacz: Czy każda kancelaria poradzi sobie z unieważnieniem kredytu we frankach PKO BP?
Specjaliści wskazują, że każdą sprawę pomiędzy bankiem a kredytobiorcą prowadzącym działalność gospodarczą należy rozpatrywać indywidualnie. Doświadczeni prawnicy nawet w tych wyjątkowo trudnych przypadkach potrafią dobrać argumenty, które będą przemawiać na korzyść klienta.
Do najczęściej podnoszonych należy kwestia niezgodności umowy z zasadami współżycia społecznego lub sprzeczności umowy z ustawą – w tym przypadku prawnicy podpierają się najczęściej art. 69 prawa bankowego.
Inne czynniki mające wpływ na sytuację klienta w sądzie
Opisane wyżej przykłady nie są jedynymi czynnikami, które mogą mieć wpływ na szanse kredytobiorcy w sporze z bankiem. Sąd bierze też pod uwagę inne kryteria, często związane z sytuacją osobistą klienta, a nawet jego wykształceniem i doświadczeniem zawodowym.
Jeśli kredytobiorca ma wykształcenie ekonomiczne lub wieloletnie doświadczenie w pracy dla instytucji finansowej, może być mu trudno udowodnić, że przy podpisywaniu umowy kredytowej był stroną słabszą, przed którą zatajono ważne konsekwencje wzięcia kredytu w obcej walucie.
Ciekawe: Pracownicy banków też mogą unieważnić swoje umowy frankowe – wyrok FORTIS BANK
Do tego dochodzi jeszcze kwestia negocjacji umów przed ich podpisaniem. Jeśli warunki umowy były indywidualnie ustalane z klientem, trudno jest interpretować je w kontekście klauzul niedozwolonych.
Wiele zależy też od zapisów samej umowy. Treść umowy kredytowej w CHF jest nieco inna w przypadku każdego banku. Część umów jest skonstruowana w taki sposób, że trudniej jest doprowadzić do ich unieważnienia w sądzie. Za wyjątkowo trudne do unieważnienia uchodzą umowy z Deutsche Bankiem i BNP Paribas (dawniej Fortis).
Sprawdź: Unieważnienie kredytu we frankach Deutsche Bank tylko z dobrą kancelarią frankową
Dzieje się tak dlatego, że dawały one (przynajmniej hipotetycznie) kredytobiorcy możliwość zarówno wypłaty środków, jak i spłacania kredytu we franku szwajcarskim, co wytrąca powodowi z rąk bardzo istotny argument w sporze z bankiem. Nie oznacza to jednak, że taka sprawa musi być przegrana.
Dobry adwokat lub radca prawny dobierze w takim przypadku przed sądem inną argumentację, dostosowaną do warunków podpisanej przez klienta umowy.
Jaki czynnik odgrywa największą rolę w sporze o kredyt frankowy?
Bezapelacyjnie najważniejszą kwestią, na jaką frankowicz powinien zwrócić swoją uwagę jest dobór odpowiedniego pełnomocnika. Po tym, gdy sprawy frankowe stały się tak bardzo medialne, powstało wiele podmiotów oferujących pomoc poszkodowanym przez banki. Nie wszystkie mają w swoich szeregach doświadczonych w tej materii specjalistów.
Nietrudno po lekturze powyższych treści stwierdzić, że sprawy frankowe należą do niezwykle złożonych, skomplikowanych i każdorazowo wymagających dogłębnej analizy indywidualnego przypadku.
Z tego względu tak ważna jest rola prawnika lub radcy prawnego, który będzie reprezentował kredytobiorcę w sądzie. Wyspecjalizowanie się w sprawach frankowych wymaga wieloletniej praktyki i uczestnictwa w licznych procesach sądowych, których przedmiotem są umowy we franku. Tylko to pozwoli prawnikowi wypracować odpowiednią argumentację, dostosowaną do danego przypadku.
Nawiązanie współpracy z niedoświadczonym prawnikiem lub podmiotem pośredniczącym, który w imieniu klienta wybiera pełnomocnika, może zakończyć się fiaskiem w sądzie i koniecznością apelacji, co rodzić będzie dodatkowe koszty i kolejne miesiące – a może nawet lata – oczekiwania na sprawiedliwość.
Zdecydowanie lepiej zapobiec takiej sytuacji i od razu wybrać doświadczoną kancelarię o wąskiej specjalizacji, która zatrudnia ekspertów od prawa bankowego zajmujących się sprawami frankowiczów. Pozwoli to kredytobiorcy zaoszczędzić wiele nerwów, czasu, a w dalszej perspektywie również pieniędzy.
