Bank PKO BP ponad dwa miesiące temu zainaugurował program ugód skierowanych do określonej grupy klientów posiadających kredyty frankowe. Nie wszyscy Frankowicze uzyskali jednak możliwość zawarcia ugody, gdyż bank część z nich wyłączył z programu. Natomiast niektórzy klienci, którzy otrzymali możliwość przystąpienia do mediacji z bankiem, nie zdecydowali się na podpisanie ugody, ponieważ była ona mało korzystna. Głosy płynące od kredytobiorców uczestniczących w mediacjach wskazują, że PKO BP nie jest skłonny do większych ustępstw ponad to co sam zaproponuje.
Niska opłacalność ugód i mała elastyczność banku w trakcie negocjacji przekłada się na słabe zainteresowanie kredytobiorców przystąpieniem do programu. Jak wynika z informacji podanych przez jeden z krajowych dzienników, do połowy grudnia wpłynęło do banku PKO BP 18,6 tys. wniosków o mediację, a zawarto zaledwie 2,9 tys. ugód i dodatkowo zakończono 1,9 tys. postępowań mediacyjnych. Nie są to rewelacyjne wyniki biorąc pod uwagę fakt, że bank posiada 100 tys. czynnych kredytów walutowych.
Jeżeli bank PKO BP nie zakwalifikował Twojego kredytu do mediacji lub podczas mediacji zaproponował Ci mało korzystne warunki i w efekcie nie podpisałeś ugody, dowiedz się co możesz zrobić ze swoim kredytem we franku szwajcarskim.
Niska opłacalność ugód PKO BP
Ugody proponowane przez PKO BP opierają się na kryteriach określonych rok temu przez Szefa KNF. Zgodnie z tymi warunkami, kredyty frankowe mają być przekształcane w złotówkowe, tak jakby od początku były zaciągnięte w PLN. Poza zmianą waluty kredytu z CHF na złotówki, konwersja przewiduje zastąpienie oprocentowania opartego na – przyjmującym od dłuższego czasu ujemne wartości – LIBOR-ze, formułą bazującą na wysokim i wciąż drożejącym wskaźniku WIBOR.
W celu określenia wysokości ewentualnej nadpłaty lub niedopłaty bank wylicza na nowo raty kredytów i zestawia je z dotychczasowymi wpłatami. Teoretycznie mogłoby się wydawać, że ta metoda pozwala na odzyskanie od banku dużych sum, bo przez lata raty były zawyżane.
Niestety wiele osób przekonało się już, że tak nie jest – nadpłaty dokonane przez kilkanaście lat w wyniku przeliczania rat po kursie CHF zostają skonsumowane w trakcie konwersji przez wzrost oprocentowania kredytu. W efekcie korzyści, jakie da się uzyskać w wyniku podpisania ugody są stosunkowo niewielkie i średnio nie przekraczają 30% tego co da się osiągnąć na ścieżce sądowej.
Alternatywa dla ugód – pozew sądowy
Na propozycje ugód czekało wielu kredytobiorców z PKO BP, którzy jeszcze nie zdecydowali się na batalię sądową z bankiem. Jednak zaoferowane przez bank warunki są mocno rozczarowujące.
Jeżeli nie zdecydowałeś się na podpisanie ugody, nie oznacza to że nie masz szansy na pozbycie się toksycznego zadłużenia. Cały czas masz prawo zakwestionować swoją umowę w sądzie i domagać się jej unieważnienia lub odfrankowienia.
Zarówno umowy kredytów hipotecznych banku PKO BP, jak i kredyty dawnego Nordea Bank Polska, którego następcą prawnym jest PKO BP, zawierają szereg niedozwolonych postanowień stanowiących podstawę do zakwestionowania tych umów w sądzie.
W październiku 2020 roku Prezes UOKiK uznał zapisy zawarte we wzorcach umów kredytowych PKO BP za niedozwolone oraz nałożył na bank karę w wysokości 40,7 mln złotych. Nieprawidłowości polegały na dowolnym i nieprecyzyjnym określaniu w umowie wysokości kursów walut oraz odsyłaniu do tabel kursowych, w których kursy były ustalane arbitralnie przez bank i nie pozwalały kredytobiorcom na samodzielne wyliczenie rat kredytowych.
Decyzja Prezesa UOKiK jedynie potwierdziła aktualne stanowisko sądów i orzecznictwo w sprawach wytoczonych przeciwko bankowi PKO BP przez kredytobiorców frankowych. Umowy kredytowe PKO BP i dawnego banku Nordea są od dłuższego czasu unieważniane przez sądy – zapadło już wiele takich wyroków, zarówno nieprawomocnych, jak i prawomocnych. Znacznie rzadziej sądy nakazują odfrankowienie umowy kredytowej, co z punktu widzenia kredytobiorcy jest także pozytywnym rozstrzygnięciem, pozwalającym zaoszczędzić dużo więcej niż na podpisaniu ugody z bankiem.
Co daje unieważnienie umowy lub jej odfrankowienie?
Jeśli sąd w wyroku stwierdzi nieważność umowy kredytowej, jest to traktowane jakby kredyt nigdy nie został zawarty. Bank i kredytobiorca muszą się rozliczyć, przy czym zgodnie z teorią dwóch kondykcji preferowaną obecnie przez Sąd Najwyższy i sądy powszechne, to bank w pierwszej kolejności musi zwrócić kredytobiorcy sumę wpłaconych rat i innych opłat związanych z kredytem.
Bank ma również prawo dochodzić zwrotu pożyczonego kapitału, jednak bez odsetek. W praktyce często zdarza się, że kredytobiorca po kilkunastu latach regularnej spłaty kredytu ma do oddania już bardzo niewiele lub nawet nadpłacił kapitał i to bank musi mu zwrócić różnicę.
Prawomocny wyrok unieważniający umowę kredytową jest także podstawą do wnioskowania o wykreślenie hipoteki banku z księgi wieczystej nieruchomości. W ten sposób definitywnie kończy się spór z bankiem, znika zobowiązanie, a nieruchomość pozostaje w rękach kredytobiorcy.
Innym możliwym rozstrzygnięciem sądu jest uznanie zamieszczonych w umowie klauzul przeliczeniowych za bezskuteczne. Oznacza to, że po ich wyeliminowaniu (tzw. odfrankowienie) umowa nadal obowiązuje, ale na wiele lepszych warunkach. Kredyt zostaje przeliczony na złotowy po kursie z dnia zawarcia i w ten sposób wyliczana jest wysokość nadpłaty, która pomniejsza saldo zadłużenia.
Bank jest zobowiązany do przekazania kredytobiorcy nowego harmonogramu spłat, gdzie raty są znacznie niższe. W odróżnieniu od warunków ugody proponowanych przez bank PKO BP, odfrankowienie umowy oznacza utrzymanie korzystnego oprocentowania bazującego na stawce LIBOR.
Pierwszy krok w kierunku zakwestionowania umowy PKO BP
Decyzja o pozwaniu banku powinna być poprzedzona analizą umowy kredytowej pod kątem występowania w niej klauzul abuzywnych. Można to zlecić wyspecjalizowanej kancelarii frankowej lub wykonać wstępną ocenę samodzielnie za pomocą dostępnego online, darmowego narzędzia SKANER CHF.
Aplikacja bazuje na algorytmach sztucznej inteligencji, dzięki czemu maksymalnie po kilku minutach od wgrania skanów lub zdjęć dokumentacji kredytowej (umowa, aneksy, regulamin), wysyła na podany adres mailowy raport z informacją, czy dana dokumentacja zawiera niedozwolone postanowienia, jaka jest ich treść oraz w których miejscach występują.
Sprawdź: SPIS DOKUMENTÓW POTRZEBNYCH DO POZWANIA BANKU – KREDYT WE FRANKACH CHF
Zidentyfikowanie w swojej dokumentacji kredytowej klauzul abuzywnych to sygnał, że istnieją duże szanse na podważenie umowy w sądzie. Osoby posiadające status konsumenta są chronione przed nieuczciwymi warunkami w umowach, a niedozwolone postanowienia sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszające interesy konsumentów, nie są dla nich wiążące.
Sukces postępowania zależy także od indywidualnej sytuacji i okoliczności sprawy, jednak statystyki przemawiają za tym, że umowy banku PKO BP oraz dawnego Nordea banku da się skutecznie zakwestionować w sądzie.
