Czy można przestać spłacać kredyt jeszcze przed unieważnieniem umowy kredytowej, i jednocześnie, nie ponosić z tego tytułu negatywnych konsekwencji? Okazuje się, że w 2024 jest to bardziej realne niż kiedykolwiek wcześniej. Frankowicze mogą szybko poczuć ulgę w spłacie zobowiązania, ale wiąże się to z udzieleniem przez sąd zabezpieczenia w sprawie prowadzonej przeciwko bankowi.
Kredyt frankowy można legalnie przestać spłacać przed wyrokiem sądu.
Zabezpieczenie, które definiowane jest jako ochrona przed czymś, jest także instytucją funkcjonującą w procesie cywilnym, która ma na celu zabezpieczenie w przyszłej egzekucji wierzytelności jeszcze prawnie niewykazanej. Udzielenie zabezpieczenia dopuszczalne jest w każdej sprawie cywilnej, a w ostatnim czasie, szczególnie zyskało na znaczeniu w sprawach frankowych.
W każdej sprawie przeciwko bankowi kredytobiorca może domagać się by sąd udzielił mu zabezpieczenia na czas trwania postępowania, a zabezpieczenie w takim przypadku najczęściej polega na zawieszeniu obowiązku spłaty kolejnych rat kredytu, do czasu aż sąd wyda w sprawie prawomocne orzeczenie. Uzyskując zabezpieczenie frankowicz może więc szybko przestać spłacać swoje zobowiązanie, jeszcze zanim zapadnie ostateczne rozstrzygnięcie, a bank nie może z tego powodu podejmować względem kredytobiorcy jakichkolwiek negatywnych konsekwencji.
Za zaprzestanie spłaty kredytu, po uzyskaniu zabezpieczenia, bank nie ma możliwości wypowiedzenia zawartej umowy kredytowej z tego właśnie powodu, że nie jest ona terminowo spłacana, jak również nie może zgłosić do Biura Informacji Kredytowej i Biura Informacji Gospodarczej żadnych zaległości kredytobiorcy w spłacie kredytu.
Zabezpieczenie daje więc frankowiczowi wytchnienie i pozwala w spokoju oraz bez stresu oczekiwać na rozstrzygnięcie sądu, nawet wtedy, gdy postępowanie się przedłuża, co często się dzieje przez działania banków.
Jak uzyskać zabezpieczenie w sprawie przeciwko bankowi?
Uzyskanie zabezpieczenia w sprawie frankowej to nie jest jednak czysta formalność, a przynajmniej nie w każdym sądzie, zawsze natomiast konieczne jest złożenie wniosku w tym zakresie, a we wniosku kredytobiorca musi uprawdopodobnić swoje roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.
Uprawdopodobnienie jest środkiem mniej wymagającym niż udowodnienie, gdyż uprawdopodobnienie nie daje pewności, lecz tylko wiarygodność (prawdopodobieństwo) pewnego faktu, a zatem to środek zwolniony od ścisłych formalności dowodowych, pozwalający na przyspieszenie postępowania.
Uprawdopodobnienie roszczenia może nastąpić w każdy możliwy sposób, ważne jednak, że ma ono dać sądowi podstawę do przypuszczenia o istnieniu roszczenia, zatem domagając się udzielenia zabezpieczenia, kredytobiorca powinien przedstawić i uzasadnić twierdzenia stanowiące podstawę dochodzonego roszczenia. W przypadku spraw frankowych wskazana przesłanka nie jest trudna do spełnienia, gdyż już zwykle same żądania zawarte w pozwie, a dotyczące unieważnienia kontraktu, w wystarczający sposób uprawdopodabniają istnienie roszczenia.
Drugą przesłanką dla uzyskania zabezpieczenia jest wykazanie interesu prawnego, który, zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.
W przypadku spraw frankowych wskazuje się, iż dalsza spłata kredytu, na podstawie wadliwej (nieważnej) umowy kredytowej, narusza interes prawny kredytobiorcy, a ponadto, zabezpieczenie jest tak naprawdę jedynym sposobem by po stronie frankowicza nie powiększała się strata generowana przez niezgodny z prawem kontrakt i przez pobierane przez bank na jego podstawie opłaty.
Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia jest ścisłe związany z osiągnięciem celu postępowania w sprawie, a że celem procesu frankowego jest wyeliminowanie z obrotu prawnego nieprawidłowego kontraktu, zabezpieczenie powinno chronić frankowicza przed dalszymi, negatywnymi konsekwencjami stosowania wobec niego nieważnej umowy.
Kiedy warto złożyć wniosek do sądu o wstrzymanie płatności rad z kredytu?
Ze statystyk podawanych przez najlepsze kancelarie frankowe w 2024 roku wynika, że jeśli jesteś Frankowiczem i wartość wpłaconych rat przekroczyła już kwotę zaciągniętego kredytu to osobom, które spełniają te kryteria, sądy udzielają zabezpieczenia w blisko 80% spraw.
Warto jednak pamiętać, że spłata kapitału nie jest warunkiem koniecznym, ale może wpływać na szanse uwzględnienia takiego wniosku przez sąd. Warto jednak pamiętać, że według Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), spłata kapitału nie jest warunkiem koniecznym do złożenia wniosku o wstrzymanie płatności rad z kredytu. Choć niektóre sądy mogą to brać pod uwagę, jest to kwestia indywidualna i zależy od interpretacji każdego sądu. Dlatego, nawet jeśli jeszcze nie spłaciłeś całego kapitału, nadal możesz złożyć wniosek i mieć szanse na jego uwzględnienie.
Odrzucenie wniosku przez sąd
Istnieje jednak ryzyko, że Twój wniosek zostanie odrzucony przez sąd. Istnieje kilka powodów, dla których sądy mogą odrzucić wniosek o wstrzymanie płatności rat:
- Wniosek jest źle sformułowany lub brakuje wymaganych informacji.
- Sąd uważa, że spłata kapitału jest niezbędna do wydania zabezpieczenia w Twojej sprawie.
- Sąd uważa, że wniosek jest bezzasadny lub nie ma podstaw prawnych do jego uwzględnienia.
Jeśli Twój wniosek zostanie odrzucony, masz kilka opcji:
- Możesz złożyć zażalenie na decyzję sądu. To może dać Ci kolejną szansę na uwzględnienie wniosku.
- Jeśli jeszcze nie spłaciłeś całego kapitału, możesz poczekać i spłacić go, a następnie ponownie złożyć wniosek. Wielu frankowiczów zdecydowało się na tę opcję i zwiększyło swoje szanse na uwzględnienie wniosku.
Po jakim czasie sąd udzieli zabezpieczenia?
Na tak zadane pytanie niestety trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi, gdyż zabezpieczenie może zostać wydane już po trzech dniach od złożenia wniosku, jak i po trzech miesiącach, nie ma niestety w tym zakresie reguły i termin ten tak naprawdę zależy od sądu i sędziego.
Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego stanowią co prawda w tym zakresie, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlega rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Jeżeli natomiast ustawa przewiduje rozpoznanie wniosku na rozprawie, należy ją wyznaczyć tak, aby rozprawa mogła odbyć się w terminie miesięcznym od dnia wpływu wniosku. Wskazane terminy są jednakże terminami instrukcyjnymi, a to oznacza, że mają charakter wyłącznie porządkowy, a ich naruszenie nie wywołuje ujemnych skutków procesowych, więc dlatego istnieje tak duża rozbieżność w rozpoznawaniu wniosków o zabezpieczenie i udzielaniu tych zabezpieczeń przez różne sądy.
TSUE po stronie frankowiczów także w kwestii zabezpieczenia dlatego w 2024 jest łatwiej.
Zabezpieczenie w procesie frankowym jest bardzo istotną kwestią, która jeszcze niedawno wywoływała sporo skrajnych emocji, lecz sytuacja względnie unormowała się, gdy na temat zabezpieczenia wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości UE.
W orzeczeniu z czerwca 2023 r. TSUE stwierdził, iż sąd krajowy nie może oddalić złożonego przez konsumenta wniosku o zastosowanie środków tymczasowych mających na celu zawieszenie spłaty rat miesięcznych należnych na podstawie zawartej umowy kredytu, w sytuacji gdy zastosowanie takich środków tymczasowych jest konieczne dla zapewnienia pełnej skuteczności tego orzeczenia, innymi więc słowy, zabezpieczenie powinno zostać zawsze udzielone, gdy jego brak może doprowadzić do tego, że wydany następnie wyrok nie będzie kompletny i nie zapewni frankowiczowi pełnej ochrony.
Za udzieleniem zabezpieczenia przemawiają więc obowiązujące przepisy procedury cywilnej, które nie przewidują możliwości rozszerzenia powództwa na etapie postępowania apelacyjnego, tym samym więc, brak zabezpieczenia w sprawie frankowej spowoduje, że wyrok unieważniający zawartą umowę kredytową nie przywróci poprzedniej sytuacji prawnej i faktycznej frankowicza, bo orzeczenie nie będzie pełne.
Zobacz: Kredyty frankowe znikają z BIK zaraz po złożeniu pozwu a Frankowicze NATYCHMIAST odzyskują pełną zdolność kredytową
Po raz kolejny Trybunał opowiedział się zatem po stronie kredytobiorców, gdyż w powyższym ujęciu, udzielenie zabezpieczenia zawsze staje się zasadne i konieczne.
Jak zmieniło się podejście sądów do zabezpieczenia po wyroku TSUE?
O ile z terminem udzielania zabezpieczeń jest pewien problem, gdyż sądy wykazują w tym zakresie dużą dowolność, to dobra informacja jest taka, że zdecydowana większość sądów przychyla się do tego rodzaju wniosków, więc udziela zabezpieczeń, a kredytobiorcy mogą legalnie przestać spłacać swój kredyt.
Powyższe wynika w dużym zakresie z czerwcowego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE, i wyraźnie da się zauważyć, że sądy, które wcześniej nie były przychylne tego rodzaju wnioskom, dziś orzekają na korzyść frankowiczów. Uwzględnianie wniosków o zabezpieczenie nie jest oczywiście również zasadą, gdyż nadal niektórzy sędziowie nie widzą podstaw by takich zabezpieczeń udzielać, można jednak mieć nadzieję, że z czasem i oni wdrożą w życie twierdzenia wynikające z wyroku TSUE.
