Za miesiąc (13 czerwca) poznamy decyzję Rzecznika Generalnego TSUE do sprawy C-118/23, która dotyczy zgodności z prawem decyzji BFG z dnia 30 września 2022 roku o objęciu Getin Noble Banku przymusową restrukturyzacją. Na przyjętą przez BFG formułę restrukturyzacji (z podziałem banku na część zdrową i toksyczną) tysiące skarg do WSA złożyli poszkodowani Frankowicze a także rada nadzorcza banku, główny udziałowiec (Leszek Czarnecki), inni akcjonariusze oraz obligatariusze. Sprawa trafiła do TSUE w związku z czterema pytaniami prejudycjalnymi zadanymi przez WSA w Warszawie. W dniu 21 marca br. odbyła się na forum TSUE rozprawa, podczas której o opinię został poproszony Rzecznik Generalny. Termin 13 czerwca 2024 r. godz. 9.30 figuruje w kalendarzu rozpraw TSUE. To wówczas Rzecznik Generalny Richard de la Tour zaprezentuje swoją opinię w sprawie. Jeśli będzie ona korzystna dla Frankowiczów i reszty pokrzywdzonych, to można spodziewać się podobnego wyroku TSUE, który zapadnie jesienią.
- Zgodnie z kalendarzem rozpraw TSUE, w czwartek 13 czerwca br. o godz. 9.30 Rzecznik Generalny TSUE zaprezentuje opinię do sprawy C-118/23 dotyczącej zgodności z prawem decyzji BFG o objęciu Getin Noble Banku procesem przymusowej restrukturyzacji.
- Na opinię Rzecznika oraz późniejszy wyrok TSUE z niecierpliwością czeka kilka tysięcy Frankowiczów, którzy złożyli do WSA w Warszawie skargi na krzywdzącą dla nich decyzję BFG, a także akcjonariusze, obligatariusze i rada nadzorcza banku.
- TSUE ma odpowiedzieć na 4 pytania prejudycjalne skierowane przez WSA w Warszawie. Dla Frankowiczów najważniejszą kwestią jest odpowiedź na pytanie czy nie doszło do naruszenia prawa i konfliktu interesów w wyniku tego, że BFG łączył w sobie trzy funkcje (organu ds. restrukturyzacji, kuratora banku oraz gwaranta depozytów).
- Przyjęta przez BFG formuła restrukturyzacji ochroniła depozytariuszy, których pieniądze są bezpieczne (trafiły do Velo Banku, który w końcu marca br. został sprzedany amerykańskiemu funduszowi). Tymczasem Frankowicze utracili możliwość odzyskania od banku swoich pieniędzy (nadpłat) i muszą czekać na zakończenie postępowania upadłościowego. Wówczas okaże się czy coś dla nich skapnie z masy upadłościowej.
- Jeżeli TSUE a następnie WSA w Warszawie i NSA uznają decyzję BFG za niezgodną z prawem, Frankowicze będą mogli dochodzić roszczeń w wysokości poniesionych szkód od Skarbu Państwa.
- Frankowicze z GNB nie mają zablokowanej całkowicie ścieżki sądowej. Co prawda nie mogą dochodzić w sądach roszczeń pieniężnych ale mogą dalej składać pozwy z żądaniem ustalenia nieważności umowy i starać się o sądowe wstrzymanie spłaty rat. Wyroki w takich sprawach zapadają obecnie bardzo szybko. Korzyść dla kredytobiorców to m.in. zwolnienie z obowiązku dalszej spłaty rat, wyzerowanie fikcyjnego salda zadłużenia i uwolnienie nieruchomości od obciążenia hipoteką (możliwość swobodnego dysponowania mieszkaniem lub domem).
13 czerwca 2024 Rzecznik Generalny TSUE wyda opinię w sprawie restrukturyzacji Getin Banku
Tysiące Frankowiczów czekają na wyrok TSUE w sprawie przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Banku, która praktycznie uniemożliwiła im dochodzenie roszczeń pieniężnych z tytułu abuzywnych umów. Narzucona przez BFG formuła restrukturyzacji do dziś wzbudza wiele kontrowersji. BFG podejmując decyzję o objęciu banku przymusową restrukturyzacją łączył w sobie trzy funkcje: 1). gwaranta depozytów ulokowanych w GNB, 2). kuratora banku GNB objętego programem naprawczym, 3). organu ds. procedury resolution (przymusowej restrukturyzacji).
WSA w Warszawie, do którego trafiły skargi na restrukturyzację Getin Noble Banku, powziął wątpliwości czy nie doszło do konfliktu interesów i czy została zachowana niezależność operacyjna organu ds. restrukturyzacji. Dwa ostatnie pytania zadane TSUE przez WSA w Warszawie dotyczą właśnie kwestii dopuszczalności łączenia przez BFG trzech różnych funkcji. Pozostałe dwa pytania odnoszą się do spraw proceduralnych i technicznych tj. możliwości rozpoznania wszystkich skarg na podstawie jednej skargi (wniesionej przez radę nadzorczą banku) oraz możliwości rozdzielenia skarg połączonych do wspólnego rozpoznania i rozpatrzenia ich w trybie indywidualnym.
Już 13 czerwca o godz. 9.30 znana będzie opinia Rzecznika Generalnego TSUE, który ustosunkuje się do pytań zadanych przez WSA w Warszawie. Nie będzie to jeszcze wyrok ale decyzja Rzecznika ma kluczowe znaczenie, bo dotychczasowa praktyka pokazuje, że w ponad 90% przypadków wyroki TSUE są zbieżne z wcześniejszymi opiniami Rzecznika. Tak było chociażby w głośnej sprawie C-520/21 dotyczącej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z kapitału.
Czy decyzja BFG o restrukturyzacji GNB była wadliwa? Z pewnością była krzywdząca dla Frankowiczów
Eksperci żałują, że WSA w Warszawie nie zadał TSUE wprost pytania czy BFG podjął decyzję o restrukturyzacji z naruszeniem przepisów prawa. Dla Frankowiczów korzystne byłoby uznanie przez Rzecznika, a następnie potwierdzenie w treści wyroku TSUE do sprawy C-118/23, że przy restrukturyzacji GNB doszło do konfliktu interesów, w wyniku którego naruszona została niezależność operacyjna organu ds. restrukturyzacji.
Dzisiaj wiemy już, że depozytariusze dawnego GNB są bezpieczni – ich pieniądze od razu zostały wytransferowane do banku pomostowego Velo Bank (trafiło tam 46 mld zł depozytów). W dniu 29 marca br. Velo Bank został sprzedany amerykańskiemu funduszowi private eqiuty Cerberus za kwotę 1 mld 075 mln zł. Inwestor co prawda zobowiązał się do dokapitalizowania banku oraz wsparcia płynnościowego. Ale rodzą się poważne wątpliwości czy Velo Bank, posiadający na koniec lutego 2024 r. aktywa warte 50 mld zł, nie został sprzedany Amerykanom za bezcen?
Frankowicze mają prawo czuć się pokrzywdzeni. BFG podzielił klientów Getin Noble Banku na lepszych i gorszych. W pierwszej grupie znaleźli się depozytariusze, a w drugiej posiadacze toksycznych kredytów we franku, obligatariusze oraz akcjonariusze. Można zaryzykować tezę, że BFG postanowił ratować stojący na skraju bankructwa Getin Noble Bank pieniędzmi Frankowiczów, którzy mają istotnie utrudnione a nawet uniemożliwione dochodzenie roszczeń z tytułu wadliwych umów. Nawet w przypadku prawomocnych wyroków unieważniających umowy frankowe, wyegzekwowanie od banku – bankruta nadpłaty jest niemożliwe. Osoby z nadpłaconymi kredytami muszą zgłaszać swoje wierzytelności do syndyka i czekać na zakończenie postępowania upadłościowego. Dopiero za kilka lat okaże się czy uda im się cokolwiek odzyskać z masy upadłościowej banku (szanse są niewielkie).
Dlatego tak ważny dla osób, które złożyły skargę na decyzję BFG, będzie wyrok TSUE do spraw C-118/23 przewidywany na jesieni. Jeżeli TSUE dopatrzy się naruszenia przez BFG przepisów prawa, otworzy się wówczas dla Frankowiczów i innych poszkodowanych w wyniku przymusowej restrukturyzacji GNB droga do dochodzenia odszkodowań od Skarbu Państwa. Sporo będzie wiadome już 13 czerwca 2024 r. po zaprezentowaniu opinii Rzecznika Generalnego TSUE.
Co jeszcze mogą zrobić Frankowicze z Getin Noble Banku?
Frankowicze, którzy zaskarżyli do WSA decyzję BFG dotyczącą restrukturyzacji banku powinni czekać cierpliwie na wyrok TSUE. Jeżeli orzeczenie będzie dla nich korzystne (TSUE dopatrzy się naruszenia prawa przez BFG), następnie musi potwierdzić to WSA w Warszawie i NSA utrzymać takie stanowisko. Dopiero w tym momencie Frankowicze mogą dochodzić od BFG (Skarbu Państwa) roszczeń odszkodowawczych w wysokości szkody poniesionej na skutek wadliwej decyzji.
Reszta Frankowiczów nie powinna załamywać rąk z bezsilności. W sądach na bieżąco toczą się przy udziale syndyka sprawy o ustalenie nieważności umów frankowych Getin Noble Banku znajdującego się już w upadłości. Sądy udzielają również Frankowiczom zabezpieczeń pozwalających na legalne wstrzymanie spłaty rat do końca procesu. Nawet jeśli w toku procesu cywilnego wytoczonego przeciwko syndykowi nie jest możliwe odzyskanie roszczeń pieniężnych, to i tak korzyści z wygrania sprawy dotyczącej nieważności umowy kredytowej są ogromne.
Po pierwsze – nie trzeba już dalej płacić rat.
Po drugie – wykreowane przez bank saldo zadłużenia spada do zera.
Po trzecie – można zawnioskować o wykreślenie hipoteki banku z księgi wieczystej nieruchomości i swobodnie nią dysponować.
Po czwarte – z bankowych rejestrów znikają informacje na temat zadłużenia kredytobiorcy i wzrasta jego zdolność kredytowa.
Podsumowanie
13 czerwca 2024 r. zaprezentowana zostanie opinia Rzecznika Generalnego TSUE w sprawie C-118/23 dotyczącej zgodności z prawem decyzji BFG z września 2022 r. o objęciu GNB przymusową restrukturyzacją. Pozytywne dla pokrzywdzonych w wyniku restrukturyzacji Frankowiczów stanowisko Rzecznika może z dużym prawdopodobieństwem zwiastować równie korzystny wyrok TSUE jesienią tego roku. Wówczas znacząco wzrosną szanse na dochodzenie przez kredytobiorców frankowych z GNB odszkodowań od Skarbu Państwa. Niezależnie od tego co dzieje się na forum TSUE, Frankowicze z GNB wciąż mogą walczyć w sądach o unieważnienie wadliwych umów i pozbycie się toksycznego zadłużenia.
