Wakacje kredytowe czy poprawią los Frankowiczów?

W dniu 26 maja do sejmowej komisji finansów trafił po pierwszym czytaniu w Sejmie projekt rządowej ustawy wprowadzającej wakacje kredytowe dla posiadaczy złotowych kredytów hipotecznych. Intencją rządu było, aby wsparcie otrzymali tylko kredytobiorcy złotówkowi, natomiast wyłączeni z niego mieli być Frankowicze. W projekcie znalazły się jednak nieprecyzyjne zapisy, które mogą być interpretowane na korzyść posiadaczy kredytów denominowanych i indeksowanych do CHF. Oznacza to, że jeśli nie zostaną wprowadzone poprawki do ustawy, Frankowicze także będą mogli zawiesić spłatę maksymalnie ośmiu rat, począwszy od III kwartału 2022 roku aż do końca 2023 roku.

• Wakacje kredytowe mają poprawić sytuację budżetów domowych kredytobiorców zmagających się ze spłatą wysokich rat po serii podwyżek stóp procentowych w Polsce. Program ma charakter powszechny, nie wprowadzono żadnych kryteriów dochodowych ograniczających możliwość wnioskowania o zawieszenie rat.
• Rząd nie przewidział jednak takiej formy pomocy dla Frankowiczów, którzy od lat borykają się ze skutkami wzrostu kursu szwajcarskiej waluty. Istnieje cień nadziei, że także posiadacze kredytów indeksowanych i denominowanych kursem obcej waluty będą mogli skorzystać z wakacji kredytowych. Projekt ustawy zawiera bowiem sformułowanie, że zawieszenie spłaty rat ma dotyczyć kredytów udzielonych w walucie polskiej. Prawnicy nie mają wątpliwości, że kredyty waloryzowane kursem obcej waluty były udzielane w złotych i spełniają kryteria do uzyskania wsparcia. Złotowy charakter tych kredytów potwierdzają także wyroki Sądu Najwyższego.
• Niezależnie od tego, czy projekt ustawy zostanie zmieniony tak, aby z rządowego wsparcia mogli skorzystać tylko posiadacze kredytów złotowych, trzeba pamiętać, że wiele banków oferuje umowne wakacje kredytowe przez 1 miesiąc w roku. Skorzystać z nich mogą także Frankowicze, ale za okres odroczenia spłaty raty trzeba zapłacić odsetki.
• Prawnicy ostrzegają, że banki mogą warunkować udzielenie wakacji kredytowych podpisaniem aneksów do umowy i próbować w nich przemycać niekorzystne oświadczenia. Taka sytuacja miała już miejsce w przypadku wakacji kredytowych udzielanych w związku z pandemią. Wówczas niektóre banki wprowadzały do aneksów postanowienia dotyczące potwierdzenia salda zadłużenia, co miało w przyszłości utrudnić Frankowiczom dochodzenie roszczeń.
• Kredytobiorcy frankowi powinni wiedzieć, że najskuteczniejszym sposobem pozbycia się problemu toksycznego zadłużenia we franku jest złożenie w sądzie pozwu przeciwko bankowi i domaganie się unieważnienia umowy. Wraz z pozwem można złożyć wniosek o zawieszenie obowiązku spłaty rat do czasu uzyskania prawomocnego wyroku. Takie wnioski są coraz częściej akceptowane przez sądy i wprowadzają legalne wakacje kredytowe na wiele miesięcy.

Czy ustawowe wakacje kredytowe obejmą także Frankowiczów?

Projekt ustawy, który trafił kilka dni temu do sejmowej komisji finansów przewiduje, że z wakacji kredytowych będą mogli skorzystać posiadacze kredytów hipotecznych udzielonych w złotych, którzy nabyli nieruchomość na własne cele mieszkaniowe i posiadają status konsumenta. Wsparcie w formie wakacji kredytowych przewiduje zawieszenie spłaty maksymalnie ośmiu rat tj. po dwie raty w III i IV kwartale 2022 roku oraz po jednej racie w każdym kwartale 2023 roku. Zadłużenie nie będzie jednak anulowane, ani umorzone, ale odpowiednio wydłużony zostanie okres kredytowania. Ewidentną korzyścią jest brak dodatkowych odsetek za miesiące, w których raty zostaną zawieszone.

Zobacz: SZTUCZNA INTELIGENCJA dla Frankowiczów sprawdzi w 2 min czy możesz pozwać bank

Zgodnie z zamierzeniem rządu, program ma formułę otwartą, tj. będzie mógł z niego skorzystać każdy kredytobiorca złotowy, niezależnie od dochodu. Stało się to przedmiotem krytyki ze strony NBP oraz Związku Banków Polskich, które uważają że wakacje kredytowe powinny być dedykowane tylko dla osób posiadających realne problemy ze spłatą rat oraz tych, których raty kredytów przekraczają połowę miesięcznego dochodu. Sektor bankowy jak zwykle wieszczy zagrożenie dla stabilności systemu finansowego, pomimo notowanych w ostatnich miesiącach rekordowych zysków z odsetek.

To właśnie ZBP dostrzegł zagrożenie w nieprecyzyjnym sformułowaniu jednego z postanowień zawartych w projekcie ustawy. Kontrowersje wywołało brzmienie art. 77 ust. 1, w którym mowa, że zawieszenie spłaty rat może dotyczyć kredytów udzielonych w złotych. Intencją rządu było, aby wsparcie otrzymali tylko Złotówkowicze. Frankowicze, posiadacze kredytów waloryzowanych kursem euro oraz kredytów typowo walutowych mieli być wykluczeni z programu.

Prawnicy nie mają jednak wątpliwości, że pozostawienie art. 77 ustawy w aktualnym brzmieniu pozwoli także Frankowiczom i pozostałym grupom kredytobiorców (poza posiadaczami kredytów walutowych) skorzystać z ustawowych wakacji kredytowych. Kredyty frankowe były wypłacane i spłacane w złotówkach, a większość z nich zawiera nawet zapisy mówiące wprost, że są to kredyty udzielone w złotych. O złotowym charakterze kredytów denominowanych i indeksowanych do franka szwajcarskiego wypowiadał się także Sąd Najwyższy m.in. w wyroku z 7 listopada 2019 roku do sprawy sygn. akt IV CSK 13/19. Jeśli więc zapisy ustawy nie zostaną zmienione, również Frankowicze będą mogli wnioskować o wakacje kredytowe.

Uwaga na aneksy do umów

Wakacje kredytowe są dobrym sposobem na doraźne poprawienie sytuacji domowego budżetu. Wydłużają one co prawda okres kredytowania, ale z perspektywy kilkudziesięciu lat spłaty kredytu jest to bez większego znaczenia. Osoby mające trudności z bieżącym regulowaniem rat powinny rozważyć możliwość skorzystania z takiej formy pomocy.

Prawnicy przestrzegają jednak Frankowiczów przed podpisywaniem aneksów do umów kredytowych, na mocy których banki mogą wprowadzać w życie wakacje kredytowe. Całkiem niedawno podczas pandemii banki próbowały wykorzystać sytuację, wprowadzając do wniosków o udzielenie wakacji kredytowych, a także do aneksów do umów oświadczenia o potwierdzeniu salda zadłużenia.

Przeczytaj: WYROK bez ROZPRAWY W SPRAWIE o Kredyt we Frankach – zobacz już są takie wyroki

Takie zapisy mogą być dla Frankowiczów bardzo niebezpieczne i utrudnić w przyszłości dochodzenie roszczeń z tytułu nieuczciwej umowy. W tej sprawie interweniował Rzecznik Finansowy, który podkreślał, że nie ma związku między odroczeniem płatności rat, a oświadczeniem o uznaniu salda i tego typu postanowienia nie powinny znaleźć się we wniosku, ani też w aneksie do umowy. Przed podpisaniem aneksu warto więc zasięgnąć porady prawnika z doświadczonej kancelarii frankowej.

Frankowicze mogą zawiesić spłatę rat na podstawie sądowego zabezpieczenia roszczeń

Na dzień dzisiejszy nie wiadomo, czy sektor bankowy przeforsuje poprawki do rządowej ustawy wprowadzającej wakacje kredytowe, tak aby całkowicie wykluczyć możliwość ubiegania się o taką formę wsparcia przez Frankowiczów. Prawnicy zauważają, że wiele banków oferuje możliwość umownego zawieszenia spłaty jednej raty kredytowej w roku. Za okres ten co prawda pobierane są odsetki, ale jest to jakieś wyjście z trudnej sytuacji.

Frankowicze powinni wiedzieć, że jedynym sposobem na pozbycie się problemów z rosnącym zadłużeniem we franku szwajcarskim jest złożenie do sądu pozwu przeciwko bankowi oraz domaganie się unieważnienia umowy.

Wraz z pozwem można złożyć wniosek o zawieszenie obowiązku spłaty rat do momentu uzyskania prawomocnego wyroku w sprawie. Sądy coraz częściej przychylają się do takich wniosków, dzięki czemu można legalnie nie płacić rat aż do rozstrzygnięcia sporu. Kredytobiorcy frankowi wygrywają obecnie około 98 proc. spraw, tak więc istnieją duże szanse na całkowite wyeliminowanie z życia toksycznego kredytu.